Fatiha süresindeki bir ayetin kıraatleri üzerinde durmaya çalıştım.
Bu bilgi neyimize yarar ? Kur’an’ın 10 farklı şekilde okunması sahihtir.( Cezeri , Müncidül mukrin,D.İ.B , Cezeri’nin kitaplarını aşeri takrib ve tashih huruf kurslarında kullanmaktadır.Cezeri’ye uymayıp sahih kıraat 7’dir diyenler de vardır.)
Bu durumda birisi sizin bildiğiniz şekilde değil de on okuyuştan bir okuyuş ile okusa , yanlış okuduğunu düşünebilirsiniz.Oysa yanlış okumamış olabilir.Bu okuyuşların bir kısmı sahih rivayetlere dayanırken bir kısmı sadece Arapça gramerine dayanmaktadır.’’Sahih kıraat , Arap diline, bir şekilde (vecih) bile olsa uyan Hz. Osman mushaflarından birine ihtimâlli olarak dahi olsa uygunluk arz eden ve sağlam bir senede sahip olan her bir kıraat (okuyuş) sahihtir. Reddi caiz olmadığı gibi inkarı da helal olmaz. Çünkü böylesi bir kıraat, ister yedi imamdan, ister on imamdan isterse de bunların dışındaki makbul imamlardan gelsin, Kur’an’ın kendisine göre İndiği yedi harften sayılır ve insanların bunu kabulü üzerlerine vacip olur. Ne zaman bu üç temel şarttan biri ortadan kalkarsa böylesi bir kıraat, isterse yedi imamdan veya onlardan büyüklerinden gelsin, zayıftır, şazdır, bâtıldır: Selef ve halefin Önde gelen muhakkik âlimlerine göre kıraatlere dair sahih olan görüş budur.’’ (Cezeri, El-Neşr,1, 15)İmam Cezeri : ’’ İnsan ancak bilgisi ile şerefli olur,aklı ile faziletli olur.’’ demektedir. (El Neşr fi kıraatil aşer,Matbaatu ticariyyetil kübra,2 cilt-Kahire,cilt 1 s.1 )
إِنَّ أَفْضَلَكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ’’Sizin en faziletliniz Kur’an’ı öğrenen ve öğretendir.’’ (Buhari 2 kez , Tirmizi 2 kez,Ebu Davut,Darimi,A.B.Hanbel 2 kez,İbn Hibban’ın sahihi,Nesai’nin sünen-i kübrası,Beyhaki’nin sünen-i sağiri…-100’den fazla yerde geçer. )
Kur’an öğrenmekten kasıt sadece yüzüne bakarak okumayı kapsar demek hata olur.Kur’an pek çok ilmi barındırır.Nasih-mensuh bahsi gibi , esbanun nuzul gibi çok önemli konuları ihtiva eden usulu tefsir,bir Kur’an ilmidir.Kur’an’ı emredildiği şekilde okuyabilmek için gerekli olan tecvit ilmi de Kur’an’a ait bir ilimdir.Nitekim hadis okurken ya da Arapça bir gazete okurken tecvit ile okumak gerekmez.Tefsir ilmi de Kur’an ilmidir.Kıraat ilmi de Kur’an ilimlerindendir ve konumuz da budur.
Biz de belki bu yukarıdaki hadise dahil oluruz niyeti ile, bir şeyler öğrenmeye çalışıyoruz.İnşAllah Allah bu hadisin öğrenen ya da öğreten kısmına bizleri dahil eder.
“Ya Öğreten, ya öğrenen, ya dinleyen , ya da ilmi seven ol. Fakat sakın beşincisi olma (yani bunların dışında kalma) helâk olursun.(Mecmeu’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevaid, c. 1, s. 122 )
Dikkat : Kur’an’ı aşağıda anlattığımız şekilde değil , kendi bildiğiniz şekilde okuyun.Aşağıdaki anlatımlar,sahih olmayan rivayetleri de içermektedir.Sahih olsun ğayri sahih olsun ,çeşitli kıraatleri göstermek için bu yazıyı yazdık.
14 Kıraat İmamı
1. Nâfi’
2. İbn Kesîr
3. Ebû Amr b. Alâ
4. İbn Âmir
5. Âsim b. Behdele
6. Hamza b. Habib
7. Kisâî
8. Ebû Ca’fer el-Kârî
9. Ya’kûb el-Hadramî
10. Halef b.Hişâm
11. İbn Muhaysin
12. Yezidî
13. Hasan-ı Basrî
14. A’meş
Fatiha suresi 4. ayet’in ilk kelimesini irdeleyelim;
1- مَالِكِ ve مَلِكِ diye okunmuştur.İlk kelimede met (uzatma) vardır, elif ile yazılır.İkinci kelimede met yoktur ve lam ile yazılır. (El Bahr,1,20 ; Keşşaf,1,45 ; Taberi , 1 , 65 ;Tibyan , 1,33 ; İbane,134 ; İrabu selasine süre,23 ;Keşf an vucuhil kiraat,1,27 )
3- مَلِكَ Uzatmayan mimden sonra esreli lam gelir. (El Bahr,1,20 ;Keşşaf,45 ;El neşr,1,47 ; İrabu Nahhas,1,122 )
4- مَلِكُ Fethalı mim , esreli lam ve ötreli kef ile.( El Bahr,1,20 ;Ekberi,1,6 )
ماَلِكٌ vechi.Mimden sonra elif var.Lam esreli.Kef ise ötre ile tenvinlidir. .( El Bahr,1,29 ;Ekberi,1,6 )
5- مَلَكَ diye mazi fiil olarak da okunmuştur.Okuyanlar arasında Ali bin Ebi Talib de vardır. (El Bahr,1,20 ;Keşşaf,1,45 ;İrabu Nahhas,1,122 ;Ekberi , 3,6; Muğnil Lebib’de bu durumda yevm kelimesinin meful veya zarf olacağı yazılıdır : 665 )
6- مَلِكَ Diye de okunmuştur yani kafın fethası ile. (El Bahr,1,20 ;Keşşaf,1,45 ; Taberi,1,51 )
مَلِكاً vechi.Bu vecihte kafta tenvin vardır.Çif fethalıdır.( El Bahr,1,20 )
7- مَلِيكِ vechi.Bu vecihte mim fethalıdır.Lam esreli ve uzatır çünkü kendisinden sonra met harfi olan ya gelir.Kef esrelidir. (El Bahr,1,20 ;Kurtubi , 1,139 ; İrabu kıraati seb’a , 1,47 ; Neşr,1,48 )
9- ماِلِك vechi.Bu vecihte tüm harfler esrelidir.İmale ile okunur.İmale : Fethayı kesreye doğru meylettirerek okumaktır. (El Bahr,1,20 ; Neşr,1,48 )
Daha geniş bilgi için tıklayınız. [vc_row el_position=”last”] [vc_column] [vc_button title=”pdf olarak indirin” href=”http://ulumulislam.com/wp-content/Fatiha-Süresinin-Kıraatleri.pdf” color=”wpb_button” size=”btn-mini” icon=”wpb_document_pdf” target=”_blank” el_class=”extra” el_position=”first last”] [/vc_column] [/vc_row]
