İrabul Kuran
اٰمَنَ : Mehmuz fiil.Sahih fiilin kısımlarındandır.İf’al babındandır.Fetha üzerine mebni mazi fiildir.Binası muteaddidir.
الرَّسُولُ : Mufret simdir.Zamme ile merfu faildir. رسل cemisidir.
بِمَا :Bi harfi cerdir.Ma sukun üzere mebni ismi mevsuldur.Ba sebebi ile mahallen cerdir.Birlikte car ve mecrurdurlar.Muteallikleri baştaki fiildir.
اُنْزِلَ : sülasisi 2. baptandır.Kendisi if’al babından , fetha üzerine mebni meçhul mazi fiildir.Baştaki hemze katıdır.Naibu faili ise kendisinde gizlenmesi cevazen olan ve taktiri huve olan zamirdir.Unzile naibu faili ile birlikte sıla cümlesidir ve kendisi için iraptan mahal yoktur.
اِلَيْهِ : ila harfi cer , hi zamir olarak car ve mecrurdurlar.Önceki fiil ile mutealliktir.Hi zamirdir,marifedendir,mebnidir. muttasıl zamirdir,izafet nedeni ile mahallen cerdir.
مِنْ رَبِّهٖ : min harfi cerdir.Rab,birinci baptan m.ğayri mimi vezni olsa da özel isimdir.ha: mebnidir.muttasıl zamirdir,izafet nedeni ile mahallen cerdir.
وَالْمُؤْمِنُونَ : vav : atıf harfi.muminun : rasul üzerine matuftur.Onun gibi merfudur.Raf alameti kendisindeki vavdır.Cemi müzekker salimlerin raf hali vavladır.Bu kelime ilk fiilimizin ismi failidir.
كُلٌّ اٰمَنَ بِاللّٰهِ: kul , mubtedadır.Esasında كلُّهُمْ demektir.Bu zamir rasule ve müminlere gitmektedir.Amene, izahı başta geçmişti,fiildir.Faili,kendisinde gizlenmesi cevazen olan huve zamiridir.Amene ve faili birlikte fiil cümlesidir ve cümle olarak mahallen raftır ve kul mübtedasının haberidir.Bi Allah : car-mecrur.Amene fiili ile mütealliktir.Allah : mecrur özel (alem) isimdir.
وَمَلٰئِكَتِهٖ وَكُتُبِهٖ وَرُسُلِهٖ : Aradaki vavlar atıf harfidir.Matufun aleyh ise Allah lafzıdır.Hepsi cemi mükesserdir.Mufretleri : كتاب – مَلَكٌ – رسولٌ
لَا نُفَرِّقُ : La , nafiyedir.Nuferriku,zamme ile merfu fiili muzaridir.Faili ise kendisinde gizlenmesi vucuben olan nahnu zamiridir.Tef’il babından nefsi mutekellim mealğayrdır.Mucerredi 1.baptandır.Bu cümle nasp mahallindedir.
بَيْنَ : Mekan zarfıdır.Mensuptur.Nasp alameti fethadır.
اَحَدٍ مِنْ رُسُلِهٖ : Ahad,muzafun ileyhtir,cer alameti kesredir.Min harfi cer.Rusulih,rusul cemi mükesserdir.Muzaftır.Hi ise cer mahallinde muttasıl zamirdir.
وَقَالُوا :vav, istinafiye içindir.Yani evvelki cümle ile alakanın bittiğini gösterir. Birinci baptan mutel fiil.Ecvefi vavidir.Mazi,cemi,müzekker,ğaip.Kendisine çoğulluk vavı bitiştiğinden zamme üzerine mebnidir.Sondaki vav,muttasıl zamirdir,mahallen raf konumunda olup faildir.Fiilin sonundaki elif , farıka yani kendisinden sonra gelecek olan kelime ile bu kelime arasını ayırıcıdır.Cemi olan fiillerin sonuna kural olarak elif yazılır.
سَمِعْنَا : Dördüncü baptan sahih salim mazi fiildir.Nefsi mütekellim meal ğayr kalıbıdır.Kendisine mütekellim zamiri olan na bitiştiğinden sukun üzerine mebnidir.Na: sukun üzerine mebni muttasıl raf zamiridir.Mahallen raftır.Meful ise cümleyi kısa tutmak için hazf edilmiştir.semi’na cümlesi , kavlin mekulu olarak mefulu bih olmak üzere mahallen nasptır.Binası muteaddidir.
وَاَطَعْنَا : atıf harfi vavdır.semi’na ya atf edilmiştir.Aynı iraba sahiptir.İf’al babından mazi nefsi mütekellim meal ğayrdır.Mücerredi طاَعَ dır.Bunun da aslı طَوَعَ dır. طَوَعَ fiilinin طاَعَ dönüşmesine ilal denilir.İlal kaidesi : ”Vav veye ya harfi harekeli olup makabilleri de fethalı olursa bu harfler elife döner.” İşte bu kural gereği طاَعَ ya dönüştü.Sonra if’al babına nakl edildi. اَطاَعَ oldu.Bu fiilin de aslı اَطْوَعَ dır.Bunun da ilaline girersek zaman alır.Binası muteaddidir.
غُفْرَانَكَ رَبَّنَا : Mefulu bihtir. نَسْتَغْفِرُك anlamındadır.ğufraneke’deki kaf,muttasıl zamirdir.Fetha üzerine mebnidir.izafet nedeni ile mahallen cerdir.Rabbena : münadadır,mensuptur.Nida harfi mahzuftur.Aslı يا ربَّنا dır.Na,mutekellim zamiridir.sukun üzerine mebnidir.izafet nedeni ile mahallen cerdir.
وَاِلَيْكَ الْمَصٖيرُ : vav istinafiye içindir.Yani evvelki cümle ile alakanın bittiğini gösterir.İleyke,ila harfi cer ke zamir olarak car ve mecrurdurlar.Ke zamiri mebnidir.Bu kelime,mukaddem haberdir.Mesir , muahhar mubtedadır.Zamme ile merfudur.ileyke mesir isim cümlesidir.
Sadece Bakara suresi 285. ayet irap yönünden incelenmiştir.286. ayet daha sonra yapılacaktır.
Not : Arapçasını geliştirmek için irabul Kur’an yayınlarımızı takip edenler var. Siz de bu Türkçe irap işine destek olmak ve böylece insanlara yardımcı olmak isterseniz iletişim bölümündeki adresimize çözümlemesini yaptığınız ayetleri mail atın,adınız soyadınız ya da rumuzun ile yayınlayalım.
ALLAH razı olsun!