Pek çok ayete binen,nebevi sünnete imanın farz olduğunda tüm alimler görüş birliği içindedir
.
’’De ki: “Allah’a ve Peygamber’e itaat edin.” Eğer yüz çevirirlerse şüphe yok ki Allah kâfirleri sevmez.’’ (1)
’’Allah’a ve Peygambere itaat edin ki size merhamet edilsin.’’ (2)
’’Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. Peygamber’e itaat edin …’’ (3)
’’Kim Allah’a ve Peygambere itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine nimet verdiği peygamberlerle, sıddîklarla, şehidlerle ve iyi kimselerle birliktedirler. Bunlar ne güzel arkadaştır. ’’ (4)
’’Peygamber’e itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur. Kim yüz çevirirse bilsin ki, Biz seni onlara bekçi göndermedik.’’ (5)
’’ Öyleyse Allah’a itaat edin, peygambere itaat edin ve Allah’a karşı gelmekten sakının…’’ (6)
’’…Peygamber size ne verirse onu alın, sizi neden menederse ondan geri durun; Allah’tan sakının, doğrusu Allah’ın cezalandırması çetindir.’’ (7)
’’Apaçık mucizeler ve kitaplarla (gönderildiler). İnsanlara,
kendilerine indirileni açıklaman için
ve düşünüp anlasınlar diye sana da bu Kur’an’ı indirdik.’’ (8)
’’…O hâlde, eğer mü’minler iseniz Allah’a karşı gelmekten sakının, aranızı düzeltin, Allah ve Rasûlüne itaat edin.’’ (9)
’’ Ey iman edenler! Allah’a ve Resûlüne itaat edin ve (Kur’an’ı) dinlediğiniz hâlde ondan yüz çevirmeyin.’’ (10)
’’Allah’a ve Resûl’üne itaat edin ve birbirinizle çekişmeyin…’’ (11)
’’Allah’a itaat edin, peygambere itaat edin” de. Eğer yüz çevirirseniz bilin ki ona yüklenen sorumluluğu ancak ona ait; size yüklenen görevin sorumluluğu da yalnızca size aittir. Eğer ona itaat ederseniz doğru yola erersiniz. Peygambere düşen ancak apaçık bir tebliğdir.’’(12)
’’Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygamber’e itaat edin. Amellerinizi boşa çıkarmayın.’’ (14)
’’… Allah’a ve Resûlüne itaat edin. Allah, bütün yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.’’(15)
’’Allah’a itaat edin, peygambere de itaat edin. Eğer yüz çevirirseniz, bilin ki elçimize düşen sadece apaçık bir tebliğdir. ’’ (16)
Alimlerin Görüşleri
Esasında alimlerin görüşlerinin ne olduğu , dini kitap okuyanlar tarafından malumdur çünkü kitabın içeriğine bağlı olarak değişse de ilmi kitapların yüzde 99’unda hadis görebileceğimizi belirtelim ve bir kaç örnek sunalım ;
10 ciltlik Buhari şerhi(17) ,13 ciltlik Buhari şerhi(18) ,25 ciltlik Buhari şerhi(19) ,pek çok mevzuat kitabı(20) ,rical kitabı(21) ve hadis ilmine dair yazılmış kitaplar (22) hata mahsulü müdür ? Kaldı ki nice fıkıh(23) ve tefsir(24)kitapları başta olmak üzere,neredeyse tüm dini kitaplarda hadislere yer verilmektedir.
Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanı
Prof.Dr.Yusuf el Kardavi
der ki :
’’Nebevi sünnet,İslamda Kur’an’dan sonra teşri (kanun-kural koymak) için ,ikinci kaynaktır.’’ (25)
Gazzali der ki :
’’Hiç şüphesiz ki mütevatir sünnetin hükmü Kur’an hükmü gibidir.(ihtimale yer olmaksızın bağlayıcı kuraldır.)’’ (26)
İmam Şafii ise :
’’Allah’ın kendi resulüne itaati farz kılması babı (bahsi)’’ başlıklı konu açar.(27)
Hadis hafızı Suyuti mütevatir hadisten bahsederken ,der ki :
’’Biliniz ki usul ilminde o mütevatir hadisin huccet(kat’i delil) olduğunu bildiği halde,her kim kavli veya fiili olsun,Nebinin hadisini inkar ederse kafir olur,İslam dairesinden dışarı çıkar.’’ (28)
Hadis uzmanı Aliyyül Kari der ki :
’’Şeriatte (dinimizde) iki esas kaynak vardır onlar ; Allah’ın kitabı ile resulunun sünnetidir.’’(29)
Ezher Üniversitesinde okutulan bir kitapta denilir ki :
’’O (sünnet),Allah’ın resulu üzerine indirilen vahyin kısımlarından ikinci kısmıdır.(birincisi Kur’an)’’ (30)
45 ciltlik Kuveyt Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı tarafından hazırlanan kitapta denilir ki:
’’Ümmetin ulemasının hepsi birden ittifak etmiştir ki ;Hüküm sadece Allah’a aittir.Hükümlerin kaynağının hepsi vahiy vasıtası ile Allah’tandır.Vahiy ise ya metluvdür ki o da Kur’an’dır. ya da o vahiy ğayri metluvdür o da pak nebevi sünnettir.Hiç şüphesiz ki o resul hevasından konuşmayan,konuştuğu vahiyden başkası olmayan cümleleri ile vasıflanmıştır.’’ (31)
Prof.Dr.Muhammed Ali Sabuni der ki :
’’…Peygamber tarafından yapılan sünnet,vahiydir.Lafzı peygamberden , manası Allah katındandır çünkü Allah ’O , arzusuna göre konuşmaz.Sözü ancak vahiydir.’(Necm:3-4)buyurmuştur…’’(32)
Hasan Bin Atiyye demiştir ki :
’’Cebrail (a.s) peygamberimize Kur’an getirdiği gibi sünneti de getirirdi.Ona Kur’an’ı öğrettiği gibi sünneti de öğretirdi.’’(33)
A.B.Hanbel der ki :
’’Sünnet,kitabı (Kur’an’ı)tefsir eder ve onu beyan eder.Bize göre sünnet,Allah elçisinin eserleridir.Sünnet,Kur’an’ın açıklayıcısıdır ve o sünnet Kur’an’ın delaletleridir.’’(34)
’’ “Sizinle bizim aramızda Allah’ın kitabı vardır. Onda neyi helal kıldığını görürsek, onu helal sayarız.Neyi haram bulursak haram sayarız.(diyen çıkacaktır.)Dikkat edin ! Allah Resulü’nün haram kıldığı , Allah’ın haram kıldığı gibidir.(hevasından yasaklamamıştır.)” (35)
ألا إني أوتيت القرآن ومثله معه
’’Uyanık olun !Bana Kur’an ve onunla beraber (ğayri metluv vahiy) bir benzeri (hadis) verildi.’’ (36)
………………………………………..
DİPNOTLAR
20-örn.
I. El mesnu,Aliyyul Kari ; Yayın evi : Mektebu ruşd-Riyad,tek cilt.
II. El mekasidul hasene,Sehavi ; Yayın evi : Daru kitabil Arabiy-Beyrut,tek cilt.
III. El fevaidi mevzua,Hanbeli ; Yayın evi : Darul verak-Dımaşk,tek cilt.
IV. El asaril merfua,El Hindi ; Yayın evi : Kütübül ilmiyye-Beyrut,tek cilt.
V. El fevaidi mecmua,Şevkani ; Yayın evi : Kütübül ilmiyye-Beyrut,tek cilt.
VI. El mesnu’ , Celaleddin Suyuti ; Yayın evi : El marife-Beyrut,iki cilt.
VII. El mevzuatul kübra,İbn Cevzi ; Yayın evi : Fikr-Beyrut,üç cilt .
VIII. Zaifu sünen-i Tirmizi,Elbani ; Yayın evi : Mektebul islami-Beyrut
IX. El ilel,İbn cevzi ; Yayın evi : Kütübül ilmiyye-Beyrut,iki cilt.
X. El menar,İbn Kayyim cevziyye ; Yayın evi : El metbuatul islami-Haleb,tek cilt
21- örn.
I. Tehzibu Tehzib,İbn Hacer,Kütübül ilmiyye,Beyrut
II. Takyîd Li-Marifeti Ruvati’s-Sünen vel-Mesânid,İbn Nutka,Meariful osmaniyye,2cilt.
III. Zeylüt takyid,Muhammed bin ahmed el mekki ebu tayyib,Kutubul ilmiyye-Beyrut-Lübnan,2 cilt
IV. El cerh ve tadil,İbn Ebi Hatim el Razi,9 cilt İhyahu türasil Arabi-Beyrut
V. El kamil fi zuafai rical,Abdullah bin adiy el cürcani,Daru kutubil ilmiyye-Beyrut,9 cilt.
VI. Tebsirul müntebih tecrirul müştebih,İbn hacer,Mektebetül ilmiyye,3 cilt
VII. El sikat,İbn Hibban,Mearifu Osmaniyye,11 cilt
VIII. El muğni fiz zuafa,Zehebi, İhyahu türasil Arabi-Beyrut,2 cilt
IX. Tehzibul esma vel luğat,İmam Nevevi,Daru kutubil ilmiyye,Beyrut,4 cilt
X. Tarihu esmail sikat,İbn Şahin,Daru selef,Kuveyt,1 cilt
XI. Mizanul itidal fi nakdir rical,Zehebi,Daru kütübil ilmiyye-Beyrut,8 cilt.
XII. Esmaül müdellisin,Suyuti,Darul Ceyl,Beyrut-Lübnan,1 cilt
XIII. Ricalül muvatta ,Suyuti,mektebetü ticari,Mısır,1 cilt
XIV. El zuafu vel metrukin,Nesai, müessisetü kütübil sikafiyye,Beyrut,tek cilt.
XV. El zuaful sağir ve yelihizzuafai vel metrukin,Buhari, Darul marife-Beyrut,1 cilt
22- Örn.
I. İhtilaful hadis,İmam Şafii,müessisetü kütübil sikafiyye,Beyrut,tek cilt.
II. Garibul hadis,Kasım bin Sellam,Daru kutübül ilmiyye,Beyrut,tek cilt
III. El ilel,Ali bin Medine (Künye: Eba Bekr) , mektebetül islamiyye,Beyrut,tek cilt.
IV. Tevilu muhteliful hadis,Abdullah bin müslim (İbn Kuteybe) , mektebetül kulliyyat,Kahire,tek cilt
V. El ilelul kebir,Tirmizi,Alimul kutub,Beyrut,tek cilt.
VI. Garibul hadis,İbrahim bin ishak el harbi,Darul Medine,Cidde,üç cilt.
VII. El ilel,İbn ebi hatim el razi,yayın evi : ibn hazm , Beyrut,üç cilt.
VIII. Şiaru eshabil hadis,Hakim , Darul hulefe,Kuveyt, tek cilt.
IX. Nasihul hadis ve mensuhuhu,İbn Şahin,Kütübül ilmiyye,Beyrut,tek cilt
X. Garibul hadis , Hattabi,Abdul kerim ibrahim ğazbavi,suud,2cilt.
XI. Marifetu ulumul hadis,Hakim,Kütübül ilmiyye,Beyrut,tek cilt
XII. Şerefu eshabil hadis,Hatip el bağdadi,yayın evi: ibn Teymiyye,Mısır,tek cilt.
XIII. Meseletul uluvvi vennuzuli fil hadis,İbn Tahir,yayın evi : ibn teymiyye,Kuveyt ,tek cilt.
XIV. El itibar finnasihi vel mensuh minel asar,Muhammed bin musa el hazimi,yayın evi : ibn hazm,Beyrut,iki cilt.
XV. El kavlul musedded,İbn hacer,yayın evi : ibn teymiyye,Kahire,tek cilt
XVI. Taliku talik,İbn hacer,mektebetu islami,umman,5 cilt
XVII. Talikat,Darekutni,Farukul hadis-Kitabul islami-mısır,tek cilt
23- örn.
I. Hidaye,İmam Merginani
II. El İhtiyar, Mevsili
III. Dört Mezhebe Göre İslâm Fıkhı, Abdurrahman Ceziri
IV. Fetava -i Hindiye,Komisyon
V. Delilleriyle İslam Fıkhı, Celal Yıldırım
VI. Durer Ve Gurer,Molla Hüsrev
VII. Multeka,İbrahim Halebi
VIII. Büyük İslam İlmihali,Ö.Nasuhi Bilmen
IX. İslam İlmihali,Ali Fikri Yavuz
X. İslam İlmihali,Diyanet (2cilt) ,komisyon
XI. İslam İlmihali,Lütfü Şentürk-Seyfettin Yazıcı
XII. Prof.Dr.Hamdi Döndüren,Delilleriyle İslam İlmihali
XIII. Din Görevlisinin El Kitabı,Mevlüt Özcan
XIV. İbadet Rehberi,Seyfettin Yazıcı
XV. Kuduri,Kuduri El Bağdadi
XVI. Bidâyetül Müctehid, İbn Rüşt
XVII. El-Mebsût,Es Serahsi
XVIII. Kâsânî, Bedâyiu’s-Sanâyi
XIX. İbn Âbidin, Reddü’l-Muhtâr
XX. Seyyid Sabık,Fıkhussünne
XXI. Prof.Dr.Vehbe Zuhayli,Fıkhul İslami ve Edilletuh
XXII. el Ümm,İmam Şafii
XXIII. el Camiul Kebir,İmam Muhammed (İmam Azam’ın öğrencisi)
24- örn.
I. İzzet Derveze, Et-Tefsirul-Hadis
II. Ebu Bekir Cabir el-Cezâiri, En Kolay Tefsir
III. Prof. Dr. Muhammed Mahmud Hicazi, Furkan Tefsiri
IV. Fahreddin Er-Râzi, Tefsir-i Kebir Mefâtihul Gayb
V. Prof.Dr .Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir
VI. Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri
VII. Mahmut Ustaosmanoğlu,Ruhul Furkan
VIII. Ahmet Kalkan,Kur’an Kavram Tefsiri
IX. Prof.Dr.Muhammed Ali Sabuni, Safvetü’t-Tefasir
X. Mahmut Topbaş,Şifa Tefsiri
XI. Ebu Cafer Muhammed B. Cerir et-Taberi, Taberi Tefsiri
XII. Muhammed Esed,Tefsirul Mesaj
XIII. Ömer Nasuhi Bilmen, Kur’an-ı Kerim’in Türkçe M. Ve Tefsiri
XIV. Mevdudi ,Tefhimul Kur’an
XV. Muhammed Gazali,Konulu Tefsir
XVI. Kadı İyaz, Eş-Şifâ
XVII. Fahirettin Yıldız,Kur’an Tefsiri
XVIII. Asım Yılmaz,İşaratül Kur’an ve Tevhidül Beyan
XIX. Elmalılı Hamdi Yazır,Hak Dini Kur’an Dili
XX. Ali Küçük,Besairul Kur’an
XXI. Abdülvahid Metin,Mufassal Tefsir
XXII. İbn Kesir, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azim
XXIII. Abdullah Parlayan,Özlü Tefsir
XXIV. Alusi,Ruhul Meani
25-Prof.Dr.Yusuf el Kardavi, es-Sünne: Masdaran li’l-ma’rife ve’l-hadare,s.7,Daru’ş şuruk,3.B,2002
26-İmam Gazzali,el Sünnetül Nebeviyye Beyne Ehlil Fıkhi Ve Ehlil Hadis, s.19, Daru’ş şuruk,12.B,2001
27-İmam Şafii (mezhep imamı) ,el Risale,s.79,Tahkik ve Şerh,Ahmet Muhammet Şakir,Daru Kütübil İlmiyye,Beyrut
28-Hadis hafızı Celaleddin Suyuti,Miftahül Cenne fi’l ihticaci bi’s Sünne,s.2,Mısır-2008
29-Ali el Kari,El esrarul merfua fi ahbaril mevzua,s.5 ,Mektebetül İslami,2.B,1986
30-Dr.Ömer B.Hasan,el Vaz’ Fil Hadis,(Ezher Üniversitesi) , s.11 ,Mektebetül Ğazzali,1981
31-Bu anlayışı Necm süresi 3 ve 4.Ayete bağlarlar.45 ciltlik dev eser ,el-Mevsuatu’l Fıkhiyye,c.1, (Mesadirul ictihat başlığı) s.43,2.Baskı-1983-Kuveyt ; İbn Hazm,el ihkam fi usuli’l ahkam,c.1,s.93;Prof.Dr.Muhammed Ebu Zehra,el Hadis Ve’l Muhaddisun,s.11;
Prof.Dr.Yusuf el Kardavi
de ğayri metluv vahye değinmiştir. (الوحي المتلو (القرآن) والوحي غير المتلو (السنة Tercüme :’’(ibadet amaçlı)Okunan vahiy Kur’an’dır.Okunmayan vahiy ise sünnettir.’’
; Ğayri metluv vahye değinen farklı bir kaynak olarak
Ummül Kura Üniversitesi
nden ve
İmam Muhammed ibn Saud Üniversitesi
nden ve
Mekke Üniversitesi
nden bahsedebiliriz.Buna daha fazla örnek vermek elbetteki mümkündür.
32- Prof.Dr.Muhammed Ali Sabuni,el Tibyan fi ulumil Kur’an,s.46,Alemül kütüb,1.Baskı,Beyrut (Hadis üzerine Y.Lisans yapanlara okutulmaktadır.)
33-Ebu Davut,el Merasil,c.2,s.249
34-Dr.Abdul Ğani Abdül Halik,Huciyyetü’l Sünne,s.332
35- Tirmizi,de Ebu İsa : ’’ قال أبو عيسى هذا حديث حسن’’ demiştir.Yani hadis zayıf da uydurma da değildir,hasendir.Bu hadis,İbn Mace,Ebu Davut ve Darimi’de de geçmektedir.
36-Ebu Davut,4604 ; A.B.Hanbel,4,130 /17213 . Elbani hadisin sahih olduğunu kaydetmiştir.Bakınız Sahihi Sünen-i Ebu Davut.
