Sorular Hanefi ve maturidi mezhebine göre hazırlanmıştır.Sorular içerisinde zor soru olduğu gibi kolay soru olarak adlandırılan sorular da mevcuttur.İstedik ki herkes faydalanabilecek soru bulabilsin.Soruların 82-92 arası İsmail Ağa yazılı sorularından oluşturulmuştur.Sorular arasında çıkmış imam hatiplik tastik soruları da mevcuttur.Soruların çoğunluğu Diyanet İlmihali sorularıdır. Şuan sistemde kayıtlı 139 soru bulunmaktadır .İlmihal bilginizi sınayın :
Bu sayfada yer almayan ve 5 Temmuz 2009’da yapılmış olan
MÜEZZİN KAYYIM,İMAM HATİP,STAJYER KUR’AN KURSU ÖRETİCİSİ,STAJYER VAİZ
soruları ile de kendinizi deneyebilirsiniz.
Soruların cevapları aşağıda verilmiştir.
1- Allah’ın varlığını ispatlıyabilecek deliliniz nedir ?
2- Allah’ın sıfatları kaç kategoriye ayrılır ?
3- Peygamberlerin sıfatları (sayı olarak) kaçtır ?
4- Vahiy , ne demektir ?
5- Vahiy kaç kısma ayrılır ?
6- Kur’an’ın Allah’tan geldiğini hangi ayetle ispatlarız ?
7- İlahi kitaplar kaç tanedir ?
9- Edille-i şer\’iyye kaçtır ?
10- Farz kaça ayrılır ?
11- Haram kaça ayrılır ?
12- Abdestin farzı kaçtır ?
13- Gusül abdestinin farzı kaçtır ?
14- Teyemmüm ün farzı kaçtır ?
15- Hayız süresince ve sonrasında bayanların namaz ve oruç durumu nedir ?
16- Bayanlara has olan hallerden hangisi namaza mani değildir (hayız,nifas,istihaze ) ?
17- Kaza namazı kılmanın hükmü nedir ?
18- Namaz ın farzları kaçtır ?
19- Sehiv secdesi ni gerektiren şeyler kaçtır ?
20- Şehitler kaç kısımdır ?
21- Farz oruçlar kaçtır ?
22- Orucun rüknü kaçtır ?
23- El ile istimna (mastürbasyon) sonucu bozulan oruçtan dolayı ne gerekir ?
24- Cünüp olarak oruca başlayanın orucu geçerli midir ?
25- Ramazan orucuna niyet,ne zaman başlar ve son bulur ?
26- Kefaret ve kaza oruçları için en son ne zaman niyet edilebilir?
27- Abdestin vacipleri kaçtır ?
28- Yüzümüzü yıkadıktan sonra,bir bardak çay içip sonra kolumuzu yıkasak verilen bu ara abdeste mani midir ?
29- Namazın son oturuşunda,ettehiyyatüyü okuduktan sonra selam vermeden abdest bozulsa namaz geçerli midir ?
30-Namazın içinde abdest bozulsa namaza baştan başlamak zorunda mıyız ?
31- İftitah tekbiri nden maksat nedir ?
32- Namazın farzların dan olan kıraat ile fatiha mı zammi süre mi kast edilmiştir ?
33- Namaz secdesinde alnı yere değdirmenin hükmü nedir ?
34- Namaz secdesinde burnu yere bilerek değdirmemek neyi gerekli kılar ?
35- Namaz esnasında başımızı kıbleden çevirmemiz ile namaz bozulur mu ?
36- Namazda iki secdeyi (secdeden sonra ufak bir oturuş ve bir secde daha ) ard arda yapmanın hükmü nedir ?
37- Ameli kalil ve ameli kesir ne demektir ?
38- İstihlaf ne demektir ?
39- Azimet ,ruhsat ne demektir ?
40- lahik,müdrik,mesbuk ne demektir ?
41- Rukun ve şart ne demektir ?
42- İstinca ve istibra ne demektir ?
43- Necaset-i galiza ile necaset-i hafifeye birer örnek veriniz.
44- (ibadetlerde) Özür sahibi ne demektir ?
45- Mest ile mesh arasındaki fark nedir ?
46- Telfik nedir ve caiz midir ?
47- Mestin süresi kaç gündür ?
48- Seferi olanın 4 rekatlık farz namazları iki rekat kılmasına ne denir ?
49- Zelletül kari ne demektir ?
50- Ezan okumanın hükmü nedir ?
51- Öğle namazını unutarak açıktan (sesli) kılmaktan dolayı ne gerekir ?
52- Hadesten taharet ne demektir ?
53- Cuma namazı imam haricinde en az kaç kişiyle kılınır ?
54- Sehiv secdesinde sadece sağa mı yoksa iki tarafa mı selam verilir ?
55- Cemaat halinde kaza namazı kılarken imam hatip sesli mi sessiz mi okur ?
56- Revatip sünnet ne demektir ? (imam hatiplik asalet sorularından)
57- Nafile namazlardan üç tane örnek veriniz.
58- Iskat ve devir’in geçerliliği var mıdır ?
59- Gemide namaz nasıl kılınır ?
60- Teşrik tekbirlerinin başlangıç ve bitiş vakti nedir ?
61- Cenaze namazının rükünleri kaçtır ?
62- İntihar edenin cenazesi kılınır mı ?
63- Zaruret olmadıkça tüm cemaatin camide cenaze kılmasının hükmü nedir ?
64- Erkekler için sünnet olan kefenler kaç adettir ?
65- Kadınlar için sünnet kefeni kaç adettir ?
66- Meleklerin varlığına inanmayan,müslüman sayılır mı ?
67- Çoğu filmde geçtiği gibi,meleklerin kanatları var mıdır ?
68- Dört büyük meleğin adı nedir ?
69- Cebrail adlı meleğin görevi nedir ?
70- Kiramen katibin adlı meleklerin görevleri nedir ?
71- Hangi milletlere peygamber gönderilmiştir ?
72- Cinlere peygamber gönderildi mi ?
73- Mucizeyi kimler gösterir ?
74- Peygamberimizin mucizelerinden 3 örnek veriniz.
75- Neden sen peygamber olamadın ?
76- Peygamberlere ne gerek vardı ?
77- ‘’Ben peygamberim.’’ Diyeni hangi ayetle çürütürüz ?
78- Zebur hangi peygambere verilmiştir ?
79- Hangi peygambere ne kadar suhuf verilmiştir ?
80- Suhuf konusundaki hadisin sıhhat durumu nedir ?
81- Hadise göre kaç adet peygamber geldi geçti ?
82- Bir ayet,bir şahıs için inince,o ayet umumi mi hususi mi sayılır ? (Usulu tefsir sorusu)
83- Kur’an’ın indiriliş şekilleri kaç çeşittir ? (Usulu tefsir sorusu)
84-Ric’at ve ilâ nedir ?
85- Zıhar nedir ?
86- Nelerin kefareti vardır ?
87-Lian nedir ?
88- İnnin kime denir ?
89- İddet ne demektir ve çeşitleri nelerdir ?
90-Kefareti bile olmayan,ateşe düşüren yemin çeşidinin adı nedir ?
91- Kaç çeşit yemin vardır ?
92- Zıhar kefareti nedir ?
93- Eşlerin yatakta aralarında geçen şeyleri başkaları¬na anlatmasının hükmü nedir ?
94- Normal cinsel ilişki yerinden başka yerle cinsel ilişkinin hükmü nedir ?
95- Cünup Olan Kimsenin Uyumadan Önce Abdest Alması gerekir mi ?
96- Eşlerin bir arada yıkanması caiz midir ?
97- İlişki sonunda azil (meninin dışarı akıtılması) caiz midir ?
98- Hayızlı kadınla temas etmenin hükmü nedir ?
99- Bayanların baş örtüsü takmasının hükmü nedir ?
100-Kafire dua etmenin hükmü nedir ?
101-Adak nedir ?
102-Amin ne demektir ?
103-Arş nedir ?
104-Aşere-i mübeşşere ne demektir ve kimlerdir ?
105-sırat-ı müstakim ve berzah ne demektir ?
106- Fidye ne demektir ?
107Finte ne demektir ?
108-Fitre nedir ?
109- Ehli sünnetin amelde mezhepleri hangileridir ?
110-Ehli sünnetin itikatta mezhepleri hangileridir ?
111-Ehli bidat mezheplerden 3 tane söyleniyiniz.
112-İman kaça ayrılır (iman çeşitleri nelerdir ) ?
113- Amel – iman ilişkisi hakkında,amel imandan bir parça mıdır ?Bu soru çok önemlidir çünkü bu soruya göre ibadetlerini yerine getirmeyenlerin müslüman mı yoksa kafir mi olduklarına karar verilir.Amel,imandan parçaysa dini amelleri,ibadetleri yerine getirmeyenler kafirdir.
114-Taklidi iman ne demektir ve geçerli midir ?
115-İmanda artma ve eksilme olur mu ?Namaz kılan kişiye çok müslüman kılmayana da az müslüman denilir mi ?
116- İmanın geçerli olmasının şartları nelerdir ?Allah’a inanıyorum demek,müslüman olmaya yeterli mi ?
117-Tastik ve inkar bakımından insanlar kaç gruba ayrılır ?
118- Kıyamet alametlerinden 3 tanesini söyleyiniz.
119- Haşir ve mahşer ne demektir ?’’Mahşer yeri’’ şeklinde kurulan cümleler dil açısından doğru mudur ?
120- Şefaat var mıdır ?
121- ‘’Ölen her insan ya cennete ya da cehenneme gider.’’ Sözü doğru mudur ?
122-Kader ve kaza ne demektir ?
123-Külli ve cüz-i irade ne demektir ?
124-İnsan,eylemlerinde hür müdür ?
125-Allah şerri murad eder mi ?
126- Haramdan rızık olur mu ?
127-Sılayı rahim,ömrü uzatır diyorlar .Bu nasıl anlaşılmalıdır ?
128- İlmihal,kelimesinden ne anlıyorsunuz ?İlmihal neyi ifade eder ?
129- Meleklerin dışında gözle görülmeyen varlıklara ne ad verilir ?
130- Hangi vakit namazının farzı üç rekattır ?
131- Din nedir ?
132- Tanrı kavramı ele alınarak yapılan din tasnifine göre,dinler kaça ayrılır ?
133- Hangi soydan gelenlere ‘’şerif’’ ,hangi soydan gelenlere ‘’seyyid’’ denir ?
134- Kur’an sürelerinin hangisinin nerede olacağı neyle belirlenmiştir ?
135-Kur’an ayetlerinin sıralanışı neye göre belirlenmiştir ?
136-Kur’an kaç yılda inmiştir ?
137-Dağınık haldeki Kur’an ayetlerini toplayıp mushaf haline getirilme emrini kim verdi ?
138-Mushaf haline getiren kişinin adı nedir ?
139- Kur’an’ı çoğaltan sahabe kimdir ?
CEVAPLAR
1- Pek çok delil vardır örneğin : Hudus delili,fıtrat delili,imkan delili,nizam delili.
2- Beşe ayrılır : 1-Zati 2- Subuti 3-Fiili 4- Selbi 5- Haberi (Bu bilgi ilmihallerde değil,diyanetin vaaz kitabında geçmektedir.İlmihal kitaplarında bu sorunun yanıtı : 1- zati 2- subuti)
3- Beş: 1-ismet, 2 – Emanet, 3- fetanet, 4-Sıdk, 5- Tebliğ
4- Allah’ın peygamberlerine bildirdiği bilgilerdir.
5- İki : 1- Metlüv , 2- Ğayri metlüv
6- Bakara süresi 23. Ayet (başka ayetler de var.)
7- Dört : 1- Zebur, 2-İncil, 3-Tevrat, 4-Kur’an
8- Ehli sünnetin ittifakıyla kabir azabı vardır.
9- Kitaba göre 10 veya 11 olarak geçmektedir.
10- İkiye : 1-farzı kifaye, 2- farzı ayın.
11- İkiye : 1- haram li aynihi, 2 haram li ğayrihi
12- Dört
13- Üç
14- Üç = niyet,yüzü mesh,kolları dirseklerle beraber mesh etmek.
15- Hayızlıyken namaz ve oruç yerine getirilmez.orucu sonra kaza ederler,namazı kaza etmezler.
16- İstihaze
17- Farz
18- On iki
19- Üç
20- Üç
21- Üç : 1-2 : ramazan orucu ve kazası. 3: kefaret oruçları
22- Bir : imsak
23- Kaza
24- Geçerlidir.
25- Gün batımından başlar,ertesi gün öğle vaktinden biraz önceye kadar devam eder.
26- imsak vaktinde
27- Abdestin vacipleri yoktur.
28- Mani değildir.
29- Geçerlidir.
30- Hayır,konuşmadan abdest alınıp kaldığımız yerden namaza devam edebiliriz.
31- Elleri kaldırmak değil,Allahu Ekber gibi cümle kurmaktır.
32- Hiç biri.Kast edilen,Kuran’dan ayet okumaktır.
33- Farz
34- Namazı baştan kılmayı gerektirir çünkü burnu yere değdirmek vaciptir ve bilerek vacibin terki,namazı bozar.
35- Namaz bozulmaz.
36- Vacip
37-Ameli kesir (çok iş) ,namazı bozan işlerdir.Ameli kalil (az iş) de namazı bozmayan işlerdir.
38- Namaz içinde abdesti bozulan imamın,cemaaten birni yerine geçirip namaza devam edilmesidir.
39- Azimet : Bir ibadete olağan şekilde devam etmek,kolaylaştırmaya gitmemek,mecburi fiildir.Ruhsat : özel durum gereği kolaylık tanılması,geçici kolay hüküm.
40- Lahik : namaza imam ile başlayıp, namaz esnasında başına gelen bir durum sebebiyle namaza ara vermek zorunda kalan ve bu sebeple namazın bir kısmını imam ile birlikte kılamayan kimse demektir.Müdrik : namazın tamamını imam ile birlikte kılan kimseye denir.Mesbuk : cemaatle kılınan namaza baştan yetişemeyip, ilk rekatin rükuundan sonra imama uyan kimse demektir.
41- Rukun : İbadet ve akitlerin kendisiniden bir parça olan ve o ibadet ve akitin geçerliliği de kendisine bağlı olandır.Şart : İbadet ve akitlerin kendisiniden bir parça olmadığı halde geçerliliği kendisine bağlı olandır.Rukune örn: namazda secde,secde hem namazın bir parçasıdır hem de namazın geçerlilik şartlarındandır. Şarta örn : namaz için abdestli olmak,abdestsiz namaz geçerli değildir ama abdest,namazın bir parçası değildir.
42- İstibra : Küçük abdestten sonra akıntıyı kesme amaçlı yapılan fiilerdir,yürümek,öksürmek gibi. İstinca : Büyük-küçük abdestten sonra o abdest yerlerini temizlemektkir.
43- Galizaya örn : akan kan. Hafifeye örn : koyun,sığır dışkısı
44- Abdesti bozan şeyin bir namaz vakti kesilmeden devam etmesi.
45- Mest : ayaklara giyilen şeyin adıyken,mesh: belli yerlere ıslak el çekmektir.Başı mesh etmek,mesti mesh etmek gibi.
46- Telfik,diğer mezheplerin görüşlerinden faydalanmaktır ve belli şartlarla caizdir.
47- Mukim için bir gün bir gece,yolcu için üç gün üç gecedir.
48- Azimettir.
49- Namaz esnasında kuran okuyanın dilinin sürçmesi,yanlış okumasıdır.Yapılan hataya göre namaz bozulabilir.
50- Müekket ve kifai sünnettir.
51- Sehiv secdesi.
52- Gözle görülmeyen pislikleri temizlemek demektir,abdestsizlik gibi.
53- Ebu Hanife ve İmam Muhammed’e göre en az 3 kişi,Ebu Yusuf’a göre en az 2 kişi olmalıdır.Ayrıntı vermeyen kitaplarda 3 diye yazılıdır.Diyanet iki ciltteyse bizim verdiğmiz bilgi yer almaktadır.
54- İmam Muhammed’e göre yanlız sağa,Ebu Hanife ve Ebu Yusuf’a göre her iki tarafa selam verilir.Güncel ilmihallere göreyse ; cemaat halinde yanlız sağa verilir,tek kılarken her iki tarafa da verilir.
55- Normalde sesli kılınan yine sesli,sessiz kılınan yine sessiz kılınır.
56- Günlük 5 vakit namazın sünnetlerine denir.
57- Tehiyyetül mescid,kuşluk,istihare,tesbih,evvabin vb.
58- İskat ve devirin bir geçerliliği yoktur. (Diyanet ilmihalleri)
59-İmkan varsa ayakta kılınır.Gemi kıbleden dönerse namaz içinde biz de kıbleye doğru döneriz.
60- Arefe günü sabah namazıyla başlar,kurban bayramının 4. Günü ikindi namazına kadar sürer,ikindi de dahildir.
61- Beştir : 4 tekbir ve kıyam.
62-Kılınır.
63- Mekruh
64- 3 = 1-kamis 2- izar 3- lifafe
65- 5= 1-kamis 2- izar 3- lifafe 4- baş örtüsü 5- göğse bağlanan örtü
66- Hayır çünkü meleklere iman,Kur’an’da geçiyor.Farz olan bir şeye inanmamak,dinden çıkartır.
67- Fatır süresi 1. Ayette belirtildiği üzere kanatları vardır.
68- Cebrail,Azrail,Mikail,İsrafil
69- vahiy taşımaktır.
70- insanın sağında ve solunda bulunup,insanın yaptığı iyi ve kötü şeyleri not almak.
71- Fatır süresi 24. Ayete göre tüm milletlere gönderilmiştir.
72- Gönderildi diyenler Fatır 24’e dayanarak,bunu söylemektedir.
73- Sadece peygamberler
74- Taş ile konuşması,ayı ikiye bölmesi,Kur’an
75- peygamberlik,çalışmayla ulaşılamıyacak bir mertebedir. Allah’ın tercihidir ve Allah bu görevi kime vereceğini bilir .( En’âm: 124)
76- İnsanlar akıllarıyla iyiyi güzeli bulabilseler bile Allah’ın emirlerini bilemezlerdi.Bu sebepten,peygamberlerin gelmesi,uyarması gerekirdi.
77- Ahzap 40
78- Davut (a.s)
79- Hz. Adem’e 10 ,Hz.Şit’e 50 ,Hz. İdris’e 30 ,Hz.İbrahim’e 10
80- Zayıf hadistir.
81- 124 bin (A.B.Hanbel,Müsned : 5,266)
82- Umumi sayılır,cumhur bu görüştedir.Yani bir şahdın durumu için gelen emir,hepimizi bağlar.
83- İki çeşittir : 1- Levhi mahfuzdan en yakın semaya toptan .2- En yakın semadan bizlere (peygambere) parça parça.
84- Ric’at : İddet süresi içerisinde var olan nikahın devamını istemektir. İlâ : Müddeti (4 ay) içinde vatı’ etmemeye yemin etmektir.Bu yemini bozmazsa bir talakı bayin olur,bozarsa yemin kefareti gerekir.
85- Zıhar : Karısını veya karısının uzuvlarından birini mahremlerinden birinin, kendisine bakması haram olan bir yerine benzetmesidir.
86- a- oruç bozma kefareti b- yemin kefareti c- zıhar kefareti d- adam öldürme kefareti e- hacda traş olma kefareti
87- Koca için kazf haddi yerine geçen,kadın için zina haddi yerine geçen,yeminlerle tekitlenmiş lanete yakın şahadetlerdir.
89- Cimaya kudreti olmayan veya dula olup da bakire kadına cimaya kudreti olmayan erkeğe denir.Kadının talebi üzerine,hakim boşama kararı verebilir.
90- Gamus yemin yani bilinçli olarak yalan yere yemin etmek.
91- Üç : 1- Gamus yemin 2- Lağv yemin 3- Münakit yemin
92- Bir köle azat etmek veya iki ay peş peşe oruç tutmaktır.
93- Haram (İbn Ebi Şeybe 7/67, Müslim, 4/157, Müsned-i Ahmed, 3/69)
94- Haramdır.
95- Cünup iken alınan abdest şer’an vacip değildir. Sa¬dece müekked olan müstehab davranışlardandır. Nite¬kim Hz. Ömer; “Cünup iken uyuyabilir miyiz?”diye sorduğunda, Hz. Peygamber (s.a), “Evet, uyuyabilir¬siniz, dilerseniz abdest de alabilirsiniz” diye cevap ver-miştir.> Nasıruddin Elbani, Hadîs-i Şeriflere Göre Evlenme Adabı
96- İki eşin, birbirlerinin mahrem yerlerini görseler bile- bir yerde yıkanmaları caizdir. Nitekim bu hususta birçok hadis varit olmuştur.> Nasıruddin Elbani, Hadîs-i Şeriflere Göre Evlenme Adabı
97- Hanımının rahmine menisini akıtmaması kocaya caizdir.Bu konuda hadisler vardır.> Nasıruddin Elbani, Hadîs-i Şeriflere Göre Evlenme Adabı
98- Haramdır. Çünkü Allah Teâlâ, Kur’an’da şöyle buyurmakta¬dır:’’ Sana, kadınların aybaşı hali hakkında da sorarlar, de ki: “O bir ezadır (rahatsızlıktır).” Aybaşı halinde iken kadınlardan el çekin, temizlenmelerine kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri zaman, Allah’ın size buyurduğu yoldan yaklaşın. Allah şüphesiz daima tevbe edenleri sever, temizlenenleri de sever.’’(Bakara: 222)
99-Ehli sünnetin ittifakıyla farzdır.
100-Haramdır.(Prof.Dr.Faruk Beşer,Fetvalarla Çağdaş Hayat)
101-Kişinin dinen yükümlü olmadığı halde, farz veya vacip türünden bir ibadet yapacağına dair Allah’a söz vermesidir.
102-Yapılan dua için ‘’Allah’ım kabul et,bu isteğime cevap ver.’’demektir.
103-Mecazî anlamda, ilahî hükümranlık tahtı demektir.
104- Dünyada iken Hz.Peygamber tarafından Cennetle müjdelenen on kişiye Aşere-i Mübeşşere denir.Bunlar: Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali, Talhâ, Zübeyr, Avf oğlu Abdurrahman, Sa’d, Zeyd oğlu Saîd, Ebû Ubeyde (r.a.) hazretleridir.
105-Sırat-ı Müstakîm; Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de beyan ettiği dosdoğru yoldur.Berzah; ölümle kıyamet arasındaki zaman dilimidir.
106-Meşru mazeretler sebebiyle bazı ibadetlerin yapılamaması veya ibadet sırasında eksikliklerin oluşması sebebiyle yerine getirilmesi gereken dinî yükümlülük.
107-İyi veya kötü şeylerle deneme, manevî çöküntü, sosyal kargaşa ve kaos demektir.
108-Ramazan Bayramına kavuşan ve dinen zengin sayılan Müslümanların, kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için fakirlere vermeleri gereken belli miktarda mal ya da paradır.
109- Hanefi,Şafii,Maliki,Hanbeli.
110- Maturidiyye,Selefiyye,Eş’ariyye
111İsmailiyye,cebriyye,mutezile,şeytaniyye,cehmiyye,kerramiyye,müşebbihe,harbiyye,yezidiyye vb.
112- İcmali ve tafsili olmak üzere ikiye ayrılır.İcamli iman ;dinin içeriğine toptan,genel olarak hepsini kabul ediyor,hepsine inanıyorum demektir.Bu şöyle de açıklanabilir : kelime –i tevhid (la ilahe illellah) ve kelime-i şahadet (eşhedü en la ilahe illellah ve eşhedü …) ile gelen şeylere inanıyorum.Tafsili iman : inanılacak şeylerin tamamına ayrıntılı olarak inanmaktır.icmali iman ile ölen cennete gitme hakkına sahiptir.Tafsili iman,icmali imandan üstündür.
113- Hayır.Eğer bir parça olsaydı ayrı ayrı zikredilmezlerdi,bir bütün olarak zikredilirdi.Bakara 277/Yunus 9/Hud 23’de ‘’İman edenler ve salih amel işleyenler….’’anlamında ayetler vardır.Ebu Hanife’ye göre amel ile iman farklı şeylerdir.
114-Taklidi iman,delillerini bilmeksizin bir mezhebe,bir müctehide uymak,dogmalık etmektir.Ehl-i sünnet alimlerinin çoğunluğuna göre böyle bir iman geçerli olup ölmeden önce akli ve dini delillerle imanını kuvvetlendirmelidir.
115- Hayır.İmanda artma ve eksilme olmaz.Bir insan için daha çok ölü ,diğeri için de daha az ölü,denilemeyeceği gibi falanca daha çok müslüman da denilemez.İman ancak kuvvetlik ve zayıflık bakımından değişkenlik gösterir ki bu da kişinin inandığı şeylerin delilini bilip bilmemesiyle ilişkilidir.Delilini bilmediğin şeyden tereddüt etmen çok kolaydır.
116-a)imanın dünyada hür irade ile gerçekleşmesi b) kesin delillerle sabit olan şeylerin tamamına inanmak c ) Allah’ın rahmetinden ümitsiz ve emin olmamak
117- a)mümin : delili kesin olan şeylere inanmaktır.H.z peygamberin haber verdiği kesin olan, her şeye inanan ve onu tastik edendir. b ) Kafir : İslam dininin dışında kalandır.H.z peygamberin getirdiği kesin olan şeylerden bir veya daha fazlasına inanmayandır. C )münafık : Hz. Peygamberin getirdiği kesin olan bilgilere inanmadığı halde (yani kafir olduğu halde) inanıyorum (yani müslümanım) diyen kişidir.
118- a)Deccal’in çıkması b) Dabbetül Arz’ın çıkması c ) Güneşin batıdan doğması d) Yecuc ve Mecuc’un çıkması e ) H.z İsa’nın gökten inmesi. f) Büyük bir ateş çıkması g ) Ehliyetsiz insanların söz sahibi olması h ) Adam öldürme olaylarının artması (bu maddelerin tamamın hem kaynağı hem de delili vardır,bu bilgileri gönül rahatlığıyla aklınıza yazınız.) vb.
119- Haşir veya haşr , tekrar diriltime,anlamındadır.Mahşer ise diriltilecek yer,anlamındadır.Buna göre bazılarının mahşer yerinde bizi şöyle haşret böyle haşret demesi dil açısından bir hatadır.Mahşerde şöyle haşret demeleri uygundur.Mahşer kelimesi ismi mekan kalıbında olduğu için zaten yer manasını içermektedir.
120-Şefaatin varlığı ayet ve hadislerle sabittir.Mutezile’ye göre şefaat yoktur.
121- Yanlıştır çünkü ölen insanlar için bir seçenek daha vardır.Bu seçeneğin adı da A’raf’tır.A’raf,cennet ile cehennem arasında bir yerdir.Buraya kimlerin gideceği tartışma konusu olmakla birlikte mantıklı seçenek,iyi ve kötü amelleri eşit olanların uğrayacağı yerdir.
122- Kader : ölçüsünü koymak,belirlemek. Kaza : kaderin vuku bulmasıdır.Daha açık olarak : kader : Yüce Allah’ın olacak olan her şeyin zamanını,mekanını özelliklerini sınırlandırması,taktir etmesidir.Dikkat edilirse burda zaman mekan ve özellik geçti.Bunları sınırlandırıyor.Yani yapacağımız eylemleri belirliyor,DEMİYORUZ. Kaza : Taktir edilmiş olan kazanın,zamanı gelince aynen taktir edildiği üzere vuku bulması demektir.
123- Külli irade : Allah tarafından kula verilmiş olan,yapıp yapmamaya karar veren tercih gücüdür. Cüz-i irade : Külli iradenin iki taraftan birini seçme girişimidir.
124-Evet,hürdür = Eş’ariyye ve Maturidiyye. Hayır,hür değildir = Cebriyye. İnsan fiillerini Allah değil insan yaratır = Mutezile. Her şeyi Allah yaratır = Maturidiyye ve Eş’ariyye. Eğer hür olmasaydık içki içen,zina eden,adam öldüren,rüşvet veren ve alanın hiç bir suçu olmazdı.Bunları yapanlar şöyle deme hakkına sahip olurdu : ‘’Bizim böyle olmamızı Allah istedi,bize bunları o yaptırıyor.’’ Eğer böyle olsaydı ya kötü eylemlerde bulunmayanlar ?Bedavadan cennete gidecek diğerleri de boş yere cehenneme gidecekti.Oysa Allah adildir.Herkese yaptığının karşılığı vardır.Bizler bir dizi oyuncusu gibi yazılmış bir senaryoyu oynamıyoruz.Bizler her an doğaçlama yapan büyük aktörleriz.Kaderimizin belli oluşu bize göre değildir ki belli oluşu Allah’a göredir.Bu yüzden çalışmalıyız.Kadercilik anlayışı ;kader mahkumu,alın yazım böyleymiş,talihsiz,bahtı kara vb. Cümlelerin tamamı ehl-i sünnete aykırıdır.Allah’ın önceden yapacaklarımızı biliyor oluşu bize etki yapmaz.İnsanlar soruyor ,kader denilen şeyin dışına çıkabilir miyiz ?Çıkamayz demek ki burda bir zorlama var.Zorlama sadece doğum ve ölümde vardır.Bu ikisi kimsenin elinde değildir.Bunlar dışında şöyle söylenilebilir : Takvime baktığımızda bir hafta sonra bile ayın hangi saatte doğacağı ve hangi şekilde olacağı yazılıdır.Hatta bilim adamları 20 yıl sonrasını bile görüp falanca yıl ay tutulması olacak diyor ve dedikleri çıkıyor,öyle değil mi ?
Şimdi bilim adamları falanca hafta falanca saatte ay,dolunay olacak diyor.Bakıyoruz dedikleri gibi de çıkıyor.Bu durumda ay,bilim adamları öyle dedi diye mi o şekilde o saatte doğdu yoksa zaten öyle yapacaktı da bilim adamları ileriyi mi gördü ?Aynı şekilde Allah da ileri görür ve olacakları bilir ve yazdırır.Bizler yazdırdığı için değil,yapacağımız için yapıyoruz.
125- Aliyyül Kari bu konuyla ilgili şunları der Emali’sinde : ‘’ muridül hayri ve şerril kabih ve lakin leyse yerza…’’ Allah hayrı da şerri de murad eder lakin şerden razı değildir. Diyanet ilmihali de Aliyyül Kari ile aynı fikirdedir.Murad kelimesi iki manada kullanılır. a) istiyor olmak,razı olmak b ) yaratmak. Buna göre insan şer bir amel yapmak istese Allah onu murad eder (yaratır) İnsan hayr işlemek istesse Allah onu da murad eder (hem ister-razı olur hem yaratır.)
126-Evet ,olur.Bu da bir ayet ile sabittir : Nahl : 114
127- a ) ömrün artmasından maksat,sağlıklı ,huzurlu,sıkıntılardan uzak bir hayat sürmektir. b) Allah kimin iyilik yapacağını bildiği için daha en başta ömrü bu duruma göre taktir etmiştir.Yani daha sonradan ecel vaktinde bir değişme olmaz.
128- Kelime olarak : Hal bilgisi,bulunduğun durumun gerektirdiği ölçüde islami bilgi sahibi olunması.Marketsen alış veriş ile ilgili dini hükümleri bilmek,ziraatçiysen arazi ile ilgili dini bilgileri bilmekKadın erkek bütün müslümanların bilmesi gerekli olan dini bilgileri ifade eden kelimedir.
129-Cin
130- Akşam
131- Akıl sahibi insanları kendi tercihleriyle bizzat hayırlı olan şeylere götüren ilahi bir kanundur.
132- a) Tek tanrılı dinler ,İslam gibi. b) düalist (iki tanrılı) diner ,Mecusilik gibi. c ) Çok tanrılı dinler,Eski Yunan,Roma ve Mısır dinleri gibi. e) Tanrı konusunda açık bilgi içermeyen dinler,Budizm gibi. 133- Hz.Ali ve Fatıma’nın çocuklarından Hz. Hasan’ın nesline şerif,hz. Hüseyin’in soyuna seyyid denir.
134-İctihat ile belirlenmiştir.
135- Hz.Peygamberin kendisi belirlemiştir.Yani tevkifidir.
136- Toplamda 23 yıl. 13 yılı Mekke,10 yılı da Medine’de inmiştir.
137- Hz.Ebu Bekir
138- Zeyd b.Sabit
139-Hz.Osman
Soruların devamı daha sonra eklenecektir.
Yararlanılan kaynaklar : 1- Diyanet komisyonu 2 ciltlik ilmihal 2- Kürsüden öğütler,Diyanet İşleri Başkanlığı 3- Multeka,İbrahim Halebi 4- Nasıruddin Elbani, Hadîs-i Şeriflere Göre Evlenme Adabı 5- Prof.Dr.Faruk Beşer,Fetvalarla Çağdaş Hayat
Hazırlayan : EfsunKAR
İnsanlara faydalı olman herseyden once cok guzel allah ınsallah bundan sonrada senden boyle faaliyetler gorecegız aziz dostum…