Bu yazımızda namaz ile ilgili hükümleri dört mezhebe göre ve şematik olarak göreceğiz.Tablo numaraları,tablonun ne ile ilgili olduğu,tabloların altında yazılıdır.
|
Tekbir Türü |
Hanefî |
Şafiî |
Maliki |
Hanbelî |
||
|
N a m a z |
Bütün Namazlar |
iftitah |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
|
İntikal |
SÜNNET |
SÜNNET |
SÜNNET |
VACİP |
||
|
Vacib Nam.azlar |
Kunût |
VACİP |
SÜNNET |
SÜNNET |
SÜNNET |
|
|
Zevaid Tekbiri |
VACİP |
SÜNNET |
SÜNNET |
SÜNNET |
||
|
D i ğ e r |
Ezan ve Kaamet |
VACİP |
SÜNNET |
SÜNNET |
SÜNNET |
|
|
Teşrik |
VACİP |
SÜNNET |
SÜNNET |
SÜNNET |
||
|
Büyüklük (Ululama) |
CAİZ |
CAİZ |
CAİZ |
CAİZ |
||
|
Kurban SÜNNET SÜNNET SÜNNET SÜNNET |
||||||
TABLO 3 : Tekbirlerin Hükmü.
|
Şartlar |
Hanefî |
Şafiî |
Maliki |
Hanbelî |
|
Kalben yapmak |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
|
Açıkça |
İHTİYAT |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
|
Farz niyeti |
– |
ŞART |
– |
_ |
|
Namaz kastı |
– |
ŞART |
_ |
– |
|
Tekbirle bitişik |
– |
ŞART |
– |
– |
TABLO 2 : Farz namazlarda niyet.
|
Şartlar |
Hanefî |
Şafiî |
Maliki |
Hanbelî |
|
|
Farz Olmasının Şartları |
İslâm |
ŞART |
ŞART |
– |
ŞART |
|
Akıl |
ŞART |
ŞART |
– |
ŞART |
|
|
Bulûğ |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
|
|
Hayız ve nifastan Temizlik |
ŞART |
ŞART |
– |
– |
|
|
Davetin Ulaşması |
– |
ŞART |
– |
– |
|
|
İkrahın Bulunması |
– |
– |
ŞART |
– |
|
|
Farz Olmasının Şartları |
Hadesten T. |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
|
Necasetten T. |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
|
|
Setr-i Avret |
ŞART |
ŞART |
– |
ŞART |
|
|
Niyet |
ŞART |
RÜKN |
RÜKN |
ŞART |
|
|
İatikbal-i Kıble |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
ŞART |
|
|
Vakit |
ŞART |
ŞART |
_ |
ŞART |
|
|
Namaz Kılmayı Bilmek |
– |
ŞART |
– |
– |
|
|
Mubtılâtı Terk |
– |
ŞART |
– |
|
|
|
İslâm |
– |
– |
ŞART |
– |
|
|
Farz Olmasının Şartları |
Davet Ulaşması |
– |
– |
ŞART |
– . |
|
Akıl |
– |
– |
ŞART |
ŞART |
|
|
Vaktin Girmesi |
– |
– |
ŞART |
|
|
|
Abdestin Bozulmaması |
– |
– |
ŞART |
– |
|
|
Uyku ve Gafletin Olmaması |
– |
– |
ŞART |
– |
|
|
Hayız ve Nİf’as-tan Temizlik |
– |
P – |
ŞART |
– |
|
|
Temyiz |
– |
– |
– |
ŞART |
|
Tablo 1: Namazın Şartları
|
Namaz Türü |
Hanefi Şafi |
Malikî |
Hanbelî |
||
|
Farz |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
|
|
Vacip |
FARZ |
– |
– |
– |
|
|
Sünnet |
Sebepli |
FARZ |
|
|
– |
|
Diğer |
UYGUN |
UYGUN |
UYGUN |
UYGUN |
|
TABLO 6 : Kıyamın Hükmü.
|
Namaz Türü. |
Hanefi, |
Şafiî |
Malikî |
Hanbelî |
|
|
Hükmü |
VACİP |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
|
|
Şekli |
Kalkıldı dedirtecek |
VACİP |
– |
|
|
|
Dimdik |
SÜNNET |
– |
– |
– |
|
Tablo 7 : Rükûdün kalkış (kavme).
|
Namaz Türü |
Hanefi Şafi |
Malikî |
Hanbelî |
||
|
Farz |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
FARZ |
|
|
Vacip |
FARZ |
– |
– |
– |
|
|
Sünnet |
Sebepli |
FARZ |
|
|
– |
|
Diğer |
UYGUN |
UYGUN |
UYGUN |
UYGUN |
|
TABLO 6 : Kıyamın Hükmü.
|
Organlar |
Hanefî |
Şafiî |
Maliki |
Ilanhell |
|
Bütünü |
– |
FARZ |
– |
FARZ |
|
Yüz |
VACİP |
FARZ (Züfer) |
FARZ |
FARZ |
|
Alın |
çoğu vacip |
azı farz, çoğu sünnet |
bir kısım farz bütünü mendup (imameyn) |
FARZ |
|
Burun |
VACİP |
azı farz, çoğu sünnet |
mendup, yoksa vakit içinde iade |
azı farz, çoğu sünnet |
|
Dizler |
biri vacip |
FARZ (Züi’er) |
SÜNNET’ |
FARZ |
|
Ayaklar |
parmaklardan biri vacip |
bîr kısım/içi farz |
SÜNNET |
bir kısmı farz |
|
Herhangi biri |
sadece burun mekruh |
– |
sadece burnu koyup alnı koymamak mekruh |
– |
|
Eller |
biri vacip |
Farz.iç kısım (züfer) |
SÜNNET |
FARZ |
T A B 1,0 8: Secde organları.
Kaynak : Mukayeseli İbadetler İlmihali,Vecdi AKYÜZ
