Yüzük takmanın haram oluşunda ittifak yoktur lakin ittifaka yakın derecede birlik sağlanmıştır.Takılan yüzüğün renginin değil,yüzüğün maddesinin önemi vardır.Buna göre altın olan her yüzük,haramdır.İhtilafsa takılan altın yüzüğün nişan,evlilik gibi bir özel sebepten ötürü takıldığında aynı haramiyetin devam edip etmeyeceği hususunda vardır.Aşağıda kaynaklarıyla gösterildiği gibi Diyanet iki ciltlik ilmihal’e ve Prf.Dr.Hayrettin Karaman’a göre nişan ve evlilik için takılan yüzük,haram değilken Mehmed Emre,bu görüşe katılmamaktadır.Bu durumda da yine şu hadis mevzu bahis olur ”İnsanlar sana fetva verseler bile sen bir de kalbine sor.”(Buhari,edebul müfret : s.86-87/A.B.Hanbel,Müsned : 4,228>İbrahim B.Muhammed el Hüseyni,bu hadisin senedinin hasen olduğunu belirtmiştir.Kaynak : El beyan vetta’rif : 1,93)
İlgili hadisler :
“Şu iki şey ümmetimin erkeklerine haram, kadınlarına helâldir.”( İbni Mâce, Libas: 19.)
“Hz. Peygamber, altın ve gümüş kaplardan yiyip içmemizi, ipek ve dîbâc giymemezi ve ipek üzerine oturmamızı yasakladı” (Buhârî, “Libâs”, 27)
“Hz. Peygamber altın yüzük kullanmayı yasakladı” (Buhârî, “Libâs”, 45).
Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) bir zatın elinde altından bir yüzük gördü ve onu parmağından çıkardı, attı. Daha sonra şöyle buyurdu:
“Sizden biriniz ateşten bir kor alıyor da, onu eline koyuyor…”( Müslim, Libas ve’z-zînet: 53)
“Resulullah bizleri altın yüzük, yahut altın halka takınmaktan nehyetti.”( Müslim, Libas ve’z-zînet: 2)
“Resulullah evvelâ altından bir mühür yüzük yaptırdı. Bunu takındığı zaman yazılı kaşını avucunun içine alırdı. Peygamberin elinde yüzük gören herkes kuyumculara koşarak bir altın yüzük yaptırıp parmaklarına taktılar. Kısa bir müddet sonra Resulullah minber üzerine oturdu ve elindeki yüzüğü çıkardı. Müteakiben, ‘Ben bu mühür yüzüğü takınıyorum. Yazılı kaşını da iç tarafta tutuyorum’ buyurdu ve bu yüzüğü elinden attı. Sonra da, ‘Vallahi bu altından mühür yüzüğü ebediyyen takınmam’ buyurdu. Bunun üzerine parmaklarına altın yüzük takmış olan Sahabîler de kendi yüzüklerini çıkarıp attılar.”( A.g.e.)
İlgili uzman görüşleri :
1-İbni Âbidin Reddü’l-Muhtar:
“Gümüşten yapılmış yüzük takmak helâl; altından yapılmış olan yüzüğü takmak ise haramdır.”
2- Prof.Dr.Hayrettin Karaman :
Erkekler için yasak (haram olan) altın yüzük, süs için, aksesuar olarak takılan altın yüzüktür. Günlük Hayatımızda Helaller Haramlar isimli kitabımda kaynak ve delillerini bulacağınız yazıda da vaktiyle ifade etmiştim, “alamet, nişan, sembol” olarak takılan altın yüzük, arma, rozet vb. haram değildir. Nişan yüzüğü adı üstünde “nişanlı veya evli olanların medeni durumlarını gösteren bir nişan, bir alamet, bir belliktir ve sakıncası yoktur.(şahsi sitesi)
3- Ali Fikri Yavuz,İslam İlmihali :
Erkekler altınla süslenemezler.Gümüşten yüzük kullanabilirler.Erkeklerin altın yüzük takması haramdır.Diğer maddesi (altına gümüş karıştırılmış olması gibi) altından çok olan yüzükler diğer madde hükmündedir,altın sayılmaz.
4-Diyanet,iki ciltlik ilmihal :
(yazıyı uzun bulanlara : bu ilmihale göre nişan ve evlilik için altın yüzük takmak caizdir.)
Yukarıda anılan ilgili hadislerden hareketle bilginlerin çoğunluğu altın yüzük kullanmanın erkeklere haram olduğunu söylemişlerdir. Bununla birlikte sayıları az da olsa, erkeklerin altın yüzük kullanmasının mubah olduğu görüşünde olan âlimler de vardır. Bunlar hadislerde geçen yasağı belli illet ve gayeye bağlamakta, ayrıca bazı sahâbîlerin altın yüzük kullandığına ve buna Hz. Peygamber’in de izin verdiği görüşünde olduklarına ilişkin rivayetleri de (bk. Nesâî, “Zînet”, 46) kullanmaktadırlar.
Gerek hadislerde gerekse âlimlerin sözlerinde geçen yüzük (hâtem) kelimesi daha ziyade kaşlı ve biraz da kabaca olan bir yüzüğü anlatmaktadır. Bu itibarla, günümüzde nişan yüzüğü olarak adlandırılan halkanın takılmasının hükmünü de ayrıca belirtmek gerekir. Bu hususta merhum Kâmil Miras’ın izahlarını kısaltarak buraya almakta yarar vardır: “Yüzüğün yapılış ve kullanış tarzında örfün büyük etkisi vardır. Eski zamanlarda kullanılan kaba yüzükler gitgide zarifleşmiş ve bugün artık, nişan halkaları istisna edilirse, erkekler yüzük takmayı neredeyse terketmişler ve hatta yüzük takmak ayıp sayılır olmuştur. Bu itibarla şu sebep ve delillere dayanarak altın nişan halkası kullanmak mubah sayılabilir; a) Bir kere, altın yüzük kullanma çoğunluk tarafından haram görülse bile bunun mubah olduğunu söyleyenler de vardır. b) İmam Muhammed övünme ve böbürlenme kastı olmaksızın altın ve gümüş kapları süs eşyası olarak kullanmanın câiz olduğunu ve bunun nimeti gösterme anlamına geleceğini söylemiştir. Nişan yüzüğü de övünmek için değil, teberrüken ve hatıra olarak takıldığına göre aynı şekilde mubah olması gerekir. c) Âlimler, erkeklerin esas itibarıyla gümüş yüzük kullanmalarının bile, bir zaruret ve bir lüzum üzerine mubah olduğunu, bunun dışında kullanılmasının anlamsız olduğunu söylemişlerdir. Nişan yüzüğü kullanımında da örften kaynaklanan bir zaruret bulunduğu açıktır. d) Altının kullanılmasının haramlık sebebi, israf ve övünme vesilesi yapılmasıdır. Halbuki günümüzde bir halkanın ekonomik değeri israf sayılacak bir durumda değildir” (Kâmil Miras, Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi, IV, 288-289).
Kâmil Miras’ın hareket noktası ve sonuçlaması yerinde olmakla birlikte bir hususa daha işaret edilebilir. O da, eğer müslümanlar, nişan halkası olarak altını değil de yaygın olarak gümüşü tercih etmeye başlamışlarsa, yani artık bu durum örfleşmişse, bu teâmüle uymak daha doğru kabul edilebilir. Ancak, yine de altın nişan halkası takanlar varsa bunlara haram işleyenler ya da bile bile hadise aykırı davrananlar gözüyle bakılmaması herhalde daha doğru olur. Öte yandan altın ve ipeğin âlem (nişan ve rozet) olarak kullanılmasının başta Hanefîler olmak üzere bir kısım fakihlerce câiz görüldüğünü de burada hatırlamak gerekir.(ikinci cilt,sayfa : 89)
5-Mehmed Emre,Üç Bin Seçme Fetva :
1. Soru: Bir kimsenin bir taneden fazla yüzük takmasında dini bir yasaklama var mıdır?
Cevap: Sünen-i Darimi’de iki taneden fazla yüzük takmanın mekruh olduğu ifade edilmektedir. Bu ifadeden, iki tane yüzüğün takılmasında bir kerahet bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bununla beraber, her iki yüzüğün aynı parmağa takılmasına işaret olunmuştur.
2. Soru: Yüzüğün üzerine isim yazdırmakta bir mahzur var mıdır?
Cevap: Bunda bir mahzur yoktur. Eski devirlerde imza bilmeyenler, parmağına taktığı yüzüğün üzerine ismini yazdırır ve onu mühür olarak kullanırdı.
3. Yüzüğün üzerine herhangi bir hayvan resmini yaptırmakta bir mahzur var mı?
Cevap: Bu, dinimizce caiz görülmemektedir
4. Soru: Yüzüğün sağ veya sol ele takılmasında tercih ve kerahet olup olmaması noktasında görüşünüz nedir?
Cevap: Yüzük sol ele de takılabilir. Bunda engelleyici bir hüküm yoktur. Ancak sağ ele takılması evlâdır.
5. Soru: Elin her parmağına yüzük takılabilir mi?
Cevap: Peygamber (sav), şehadet parmağı ile orta parmakta yüzük takmaya müsaade etmemiştir. Küçük parmakla onun yanındaki parmağa takılmalıdır.
6. Soru: Altın yüzük erkeklere haram olduğu halde, bazı kimseler Kâmil Miras’ın Tecrid-i Sarih Terceme’sindeki açıklamasını nazara alarak, bir de Mezahib-i Erbaa isimli eserde ‘Katkılı altın yüzüğün ve nişan yüzüğünün takılabileceğine bazı müftüler fetva vermektedir’ diyorlar. İslâm’da nişan yüzüğü ve alyans yüzükleri, altın olduğu halde takmakta erkekler için müsaade var mıdır?
Cevap: Altın yüzük takmak haramdır. Altının içine karışacak şey, altından daha fazla olur ve ayarını 12’den aşağıya düşürür ise onun hükmünü alır. Altın içine bakır karıştırılırsa bu yüzüğü takmak tahrimen mekruh olur. Gümüş karıştırılırsa ve altın da yarıyı aşmazsa gümüş hükmü ile caiz olur. Ancak töhmetli mevzulardan sakınmak, dinimizin gereğidir. Karşımızdaki kimseler, bizim parmağımızdaki yüzüğün ayarını bilemeyeceği için dini hükümlere ehemmiyet vermemekle suçlar ve hakkımızda suizan besler ve dedikodu yaparlar. Tam on iki ayar olması halinde, “İzectemeal muhallilü ve’l-muharrimu galebel muharrimü” fıkıh kaidesince, bir şey hakkında haramlık ile helâl hükmü toplanmış olsa haram hükmü galip gelir. Nişan yüzüğü bir zaruret değil, sadece semboldür. Bunu gümüş bir yüzükle de yerine getirmek kabildir.
7. Soru: Gümüş yüzük takınmakta sınırlayıcı bir hüküm var mıdır?
Cevap: Gümüş yüzük takınmak caizdir. Ancak bir miskali (4.8 gram) aşmaması lâzımdır.
