Esma’ul Hüsna 99 Mu ?

1- وَلِلّٰهِ الْاَسْمَاءُ الْحُسْنٰى فَادْعُوهُ بِهَا
En güzel isimler Allah’ındır. O’na o güzel isimleriyle dua edin… (Araf suresi 180. ayet)

’’ …Sadece Kuranı Kerim’de Allah’ın 100’den fazla ismi yer almaktadır…’’(D.İ.B Kur’an Yolu Tefsiri,ilgili ayet, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları)
……………
2- اَللّٰهُ لَا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ لَهُ الْاَسْمَاءُ الْحُسْنٰى
Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır. En güzel isimler O’nundur. (Taha suresi 8. ayet)
……………
3- قُلِ ادْعُوا اللّٰهَ اَوِ ادْعُوا الرَّحْمٰنَ اَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْاَسْمَاءُ الْحُسْنٰى
De ki: “(Rabbinizi) ister Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın. Hangisiyle çağırırsanız çağırın, nihayet en güzel isimler O’nundur.”… (İsra suresi 110. ayet)
……………
4- هُوَ اللّٰهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْاَسْمَاءُ الْحُسْنٰى
O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah’tır. Güzel isimler O’nundur… (Haşir suresi 24. ayet)
……………

ibn hazm el-muhalla adlı kitabında (1,51) Allah’ın isimlerini 99 olarak sınırlandırmış bunu da ilgili hadislere dayandırmıştır ki bu hatadır çükü diğer hadisleri de göz önünde bulundurmamız gerekir.Biz de o hadisi göz önüne alarak, farklı bir hadise dayanarak bu hadislerin sınırlayıcı özelliği olmadığını dolayısıyla 99’dan fazla ismi olduğunu söyleri.Bunu da sahih bir hadise (A.B.Hanbel,3704-Elbani hadisi sahih görmüş-Silsiletu sahih,199) dayandırırız.
Hadiste (A.B.Hanbel,3704) geçen : ’’   أَوْ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ’’   bu cümle ; ’’ Veya senin katında,ğayb ilminde gizlediğin (isimler…)’’ anlamına gelmektedir ki bu da 99’dan fazla isim olduğuna delildir.İmam Nevevi,Sahih-i Müslim’in Şerh’inde :’’Bu hadisin Allah’ın isimlerini sınırlayıcı olmadığında ulema ittifak etmiştir.Bu hadisin manası ’ Allah’ın bu 99 isimden başka ismi yoktur.’ değildir.Bu hadis ile kast edilen şey ’bu 99 ismi sayan cennete girer.’ cennete girişi bildiren bu haber,Allah’ın isimlerini sınırlama özelliğine sahip değildir.’’ (18 cilt,2.Baskı,Daru ihyai türasil arabiy)

Allah’ın isimleri 99 tane değil,daha çoktur.Nitekim D.İ.Başkanlığına ait ilmihalde de buna değinilmiştir ;’’Allah’ın isim ve sıfatları 99 isimden ibaret değildir. Allah’ın âyet ve hadislerde geçen başka isimleri de vardır. Hadiste 99 sayısının zikredilmesi, sınırlama anlamında değil, bu isimlerin Allah’ın en meşhur isimleri olması sebebiyledir. ’’ (D.İ.B iki ciltlik ilmihal,cilt 1 , Ankara,2006)

نسمي الله شيئا لا كالاشيا وذاتا عن جهات الست خالـي
’’ Allah tealayı ’ şey’ diye isimlendiririz fakat diğer şeyler gibi değil.Altı (üst-alt-sağ-sol-ön-arka) yönden hali Zat diye de isimlendirebiliriz.’’(Şerh-i Emali,Aliyyül Kari,s.6 ,Mektebetü Mahmudiyye,Fatih-İstanbul)

Şarih Aliyyül Kari,bu metni şerh ederken,Allah’a şey demenin caizliğine dair قُلْ اَيُّ شَیْءٍ اَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللّٰهُ شَهٖيدٌ بَيْنٖى وَبَيْنَكُمْ De ki: “Şahitlik bakımından hangi şey daha büyüktür?” De ki: “Allah benimle sizin aranızda şahittir…’’ Enam suresi 19. ayetten yararlanır.(F.Razi ve bir grup alim bu görüşe katılmaz.Bakınız: F.Razi-Tefsiri Kebir,Araf süresi 180.ayetin tefsiri )

Zat diye isim verilirken de pek çok hadiste geçen ’’ ذات الله ’’ kelimesine dayanır.Bu kelime mevkuf hadis olarak Buhari’de,merfu hadis olarak ; Müslim,Ebu davut,Darimi,A.B.Hanbel,İbn Hibban ve daha pek çok hadis kitabında geçmektedir.
Esasında şarih تَفَكَّرُوا فِي كُلِّ شَيْءٍ وَلا تَفَكَّرُوا فِي ذَاتِ اللَّهِ bu hadise dayanmamış olsa da bu hadisi de değerlendirmek gerekir.Bu hadiste ’’ Her şey hakkında düşünün,Allah’ın zatı hakkında tefekkür etmeyin.’’ buyrulmaktadır. (Beyhaki,El esma vel sıfat,618,Ravilerin birisi hasen,diğerleri sikadır.Farklı kitaplarda farklı raviler ile geçer,çoğunun senedi zayıftır,Sehavi,El mekasidül hasene’de onların senedi için zayıf,manası için sahih demiştir,s.260.Bizim bulduğumuz hadis için,İbn Hacer,Fethul Bari 13,283’de senedi ceyyit (sahih veya hasen) ,demiştir.)

Allah’ın isimlerini 99 olarak ifade eden hadisler,çokluktan kinayedir.Dolayısı ile 99 sayısı hadiste geçiyor,bunu çoğaltamazsınız,düşüncesi hata olur.(Bakınız : Edebi sanatlarda kinaye)

Hadislere Giriş :

Allah’ın isimlerinin 99 olduğunu belirten hadisler (değişik lafızla aynı manaya gelen çeşitli hadisler vardır) ;

1- إِنَّ لِلَّهِ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ اسْمًا مِائَةً إِلَّا وَاحِدًا مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ
’’Allah’ın yüzden 1 eksik,100 ismi vardır.Kim onları ezberlerse (gereği gibi amel ederse) cennete girer.’’

İlgili hadisn rical ve tahric ilmi ile alakası ;

A- Tahric ilmi (bire bir aynı metin ve 99 isimden bahseden hadisler):

1.     Buhari’de 3 tane
2.     Müslim’de 2 tane
3.     Tirmizi’de 3 kez
4.     Sünen,İbn Mace 2 kez
5.     Müsned,A.B.Hanbel 5 kez
6.     Sahih,İbn Hibban 2 kez
7.     Şuabül iman, Beyhaki 1 kez
8.     Sünen-i Kübra,Beyhaki 2 kez
9.     Mucemül evsad,Taberani 3 kez
10.     Emali,İbn Hacer 13 kez
11.     İlelül Kebir,Tirmizi 1 kez
12.     Garibul hadis,Hattabi 1 kez
13.     Tevhid,İbn Mendeh 7 kez
14.     El itikat ila sebili rüşd,Beyhaki 4 kez
15.     Esma ve sıfat,Beyhaki 5 kez
16.     Hilyetül Evliya,Ebu neim 3 kez
17.     Tarihu Bağdat,Hattabi 3 kez
18.     El dua,Taberani 5 kez
19.     Deavatül kebir,Beyhaki
20.     Müsned,A.B.Hanbel 7 kez
21.     Tefsir,Mukatil Bin Süleyman
22.     El vesid fi tefsiril Kur’anil mecid,Vahidi
23.     Tehzibul kemal,Mizzi
24.     İlelül Kebir,Tirmizi
25.     Cami’ , Tirmizi
26.     Sünen-i Kübra,Nesai
27.     Camiul beyan an tevilül Kur’an,İbn cerir Taberi 2 kez
28.     Şerhu sünne,Beğavi 2 kez
29.     Zuaful kebir,Ukayli
30.     Tefsir-i İbn Ebi Hatim 2 kez
31.     Tahrici ehadisil esmail husna,İbn Hacer el askalani 15 kez
32.     Mucem,ibn Arabi 2 kez
33.     El dua,Taberani 19 kez
34.     Sahih,İbn Hibban 2 kez
35.     Mucemul evsad,Taberani 4 kez
36.     Müsnedu şamiyyin,Taberani 2 kez
37.     El kamil fi zuafai rical,İbn Adiy 5 kez

B- Rical ilmi (Buhari’deki hadis içindir) :

1.     حكم بن نافع : Sika (güvenilir ravi) Ebu hatim razi,İbn Hibban,İbn hacer,Yahya bin muin
2.     شعيب بن دينار : Sikav hadis hafızı. Ebu hatim razi,İbn Hibban,Ebu yala,A.B.Hanbel,Nesai,Zehebi
3.     عبد الله بن ذكوان : Sikadır.İbn hibban,A.B.Hanbel,Nesai,İbn Hacer,Takrip’te :’’Sika ve fakih.’’ demiştir.
4.     عبد الرحمن بن هرمز : Sikadır.İbn hacer,ibn hibban,Ebu zür’a razi,Zehebi,Vakidi
5.     عبد الرحمن بن صخر : Ebu Hureyre’dir.Sahabidir.
…………………….
Allah’ın isimlerinin neler olduğunu (isimlerin geçtiği hadisler) belirten hadisler ;

2- إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى تِسْعَةً وَتِسْعِينَ اسْمًا مِائَةً غَيْرَ وَاحِدَةٍ مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ، هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ الْغَفَّارُ الْقَهَّارُ الْوَهَّابُ الرَّزَّاقُ الْفَتَّاحُ الْعَلِيمُ الْقَابِضُ الْبَاسِطُ الْخَافِضُ الرَّافِعُ الْمُعِزُّ الْمُذِلُّ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ الْحَكَمُ الْعَدْلُ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ الْحَلِيمُ الْعَظِيمُ الْغَفُورُ الشَّكُورُ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ الْحَفِيظُ الْمُقِيتُ الْحَسِيبُ الْجَلِيلُ الْكَرِيمُ الرَّقِيبُ الْمُجِيبُ الْوَاسِعُ الْحَكِيمُ الْوَدُودُ الْمَجِيدُ الْبَاعِثُ الشَّهِيدُ الْحَقُّ الْوَكِيلُ الْقَوِيُّ الْمَتِينُ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ الْمُحْصِي الْمُبْدِئُ الْمُعِيدُ الْمُحْيِي الْمُمِيتُ الْحَيُّ الْقَيُّومُ الْوَاجِدُ الْمَاجِدُ الْوَاحِدُ الصَّمَدُ الْقَادِرُ الْمُقْتَدِرُ الْمُقَدِّمُ الْمُؤَخِّرُ الْأَوَّلُ الْآخِرُ الظَّاهِرُ الْبَاطِنُ الْوَالِيَ الْمُتَعَالِي الْبَرُّ التَّوَّابُ الْمُنْتَقِمُ الْعَفُوُّ الرَّءُوفُ مَالِكُ الْمُلْكِ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ الْمُقْسِطُ الْجَامِعُ الْغَنِيُّ الْمُغْنِي الْمَانِعُ الضَّارُّ النَّافِعُ النُّورُ الْهَادِي الْبَدِيعُ الْبَاقِي الْوَارِثُ الرَّشِيدُ الصَّبُورُ

İlgili hadisin rical ve tahric ilmi ile alakası ;

A- Tahric ilmi : Tirmizi,Sünen 3507 nolu hadis,5 cilt,Daru iyhau türasil Arabiy,1.Baskı,Beyrut

B- Rical ilmi :

1.     إبراهيم بن يعقوب السعدي : Sikadır.
2.     صفوان بن صالح الثقفي : Sikadır.
3.     وليد بن مسلم : Sikadır.
4.     شعيب بن دينار : Sika ve hadis hafızıdır.
5.     عبد الله بن ذكوان : Sikadır.
6.     عبد الرحمن بن هرمز : Sikadır.
7.     عبد الرحمن بن صخر : Ebu Hureyre’dir.Sahabidir.İnceleme dışıdır.
…………………….

3- إِنَّ لِلَّهِ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ اسْمًا، مِائَةً إِلَّا وَاحِدًا، إِنَّهُ وِتْرٌ يُحِبُّ الْوِتْرَ، مَنْ حَفِظَهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ، وَهِيَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الصَّمَدُ الْأَوَّلُ الْآخِرُ
الظَّاهِرُ الْبَاطِنُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ الْمَلِكُ الْحَقُّ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ الْعَلِيمُ الْعَظِيمُ الْبَارُّ الْمُتْعَالِ الْجَلِيلُ الْجَمِيلُ الْحَيُّ الْقَيُّومُ الْقَادِرُ الْقَاهِرُ الْعَلِيُّ الْحَكِيمُ الْقَرِيبُ الْمُجِيبُ الْغَنِيُّ الْوَهَّابُ الْوَدُودُ الشَّكُورُ الْمَاجِدُ الْوَاجِدُ الْوَالِي الرَّاشِدُ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ الْحَلِيمُ الْكَرِيمُ التَّوَّابُ الرَّبُّ الْمَجِيدُ الْوَلِيُّ الشَّهِيدُ الْمُبِينُ الْبُرْهَانُ الرَّءُوفُ الرَّحِيمُ الْمُبْدِئُ الْمُعِيدُ الْبَاعِثُ الْوَارِثُ الْقَوِيُّ الشَّدِيدُ الضَّارُّ النَّافِعُ الْبَاقِي الْوَاقِي الْخَافِضُ الرَّافِعُ الْقَابِضُ الْبَاسِطُ الْمُعِزُّ الْمُذِلُّ الْمُقْسِطُ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ الْقَائِمُ الدَّائِمُ الْحَافِظُ الْوَكِيلُ الْفَاطِرُ السَّامِعُ الْمُعْطِي الْمُحْيِي الْمُمِيتُ الْمَانِعُ الْجَامِعُ الْهَادِي الْكَافِي الْأَبَدُ الْعَالِمُ الصَّادِقُ النُّورُ الْمُنِيرُ التَّامُّ الْقَدِيمُ الْوِتْرُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِي لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ

İlgili hadisin rical ve tahric ilmi ile alakası ;

A- Tahric ilmi : İbn Mace,Sünen 3861 nolu hadis,2 cilt,Darul Fikr, 1.Baskı ,Beyrut

B-Rical ilmi :

1.     هشام بن عمار السلمي : ibn Hibban’a göre sikadır.
2.     عبد الملك بن محمد : Makbuldür.İbn Hacer’e göre leyyindir. (gevşektir.) İbn Hibban da bu ravinin geçtiği hadis ile delil çıkartılamaz,demektedir.Sika olduğunu söyleyen de vardır.
3.     زهير بن محمد : Ebu Ahmet Hakim,bazı münker hadisleri vardır,der.Beyhaki de Sünen’i kübra’sında kavi değildir,der.Bazı yazarlar A.B.Hanbel’in bu ravi için sika,dediğini naklederken bazı yazarlar da münker dediğini nakletmiştir.Nesai ise zayıf,kavi değil,münker demiştir.
4.     موسى بن عقبة القرشي : Sika ve fakihtir.A.B.Hanbel,Nesai,Zehebi,Vakidi.İbn Hacer,Takrib adlı kitabında sika ve fakih demiştir.
5.     عبد الرحمن بن هرمز : Sikadır.İbn hibban,Zehebi,Vakidi,Yahya bin Muin
6.     عبد الرحمن بن صخر : Ebu Hureyre’dir.
…………………….

4- إِنَّ لِلَّهِ تِسْعَةًوَتِسْعِينَ اسْمًا مِائَةً إِلا وَاحِدًا إِنَّهُ وِتْرٌ يُحِبُّ الْوِتْرَ مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ الرَّحْمَنُ، الرَّحِيمُ، الْمَلِكُ، الْقُدُّوسُ، السَّلامُ، الْمُؤْمِنُ، الْمُهَيْمِنُ، الْعَزِيزُ، الْجَبَّارُ، الْمُتَكَبِّرُ، الْخَالِقُ، الْبَارِئُ، الْمُصَوِّرُ، الْغَفَّارُ، الْقَهَّارُ، الْوَهَّابُ، الرَّزَّاقُ، الْفَتَّاحُ، الْعَلِيمُ، الْقَابِضُ، الْبَاسِطُ، الْخَافِضُ، الرَّافِعُ، الْمُعِزُّ، الْمُذِلُّ، السَّمِيعُ، الْبَصِيرُ، الْحَكَمُ، الْعَدْلُ، اللَّطِيفُ، الْخَبِيرُ، الْحَلِيمُ، الْعَظِيمُ، الْغَفُورُ، الشَّكُورُ، الْعَلِيُّ، الْكَبِيرُ، الْحَفِيظُ، الْمُقِيتُ، الْحَسِيبُ، الْجَلِيلُ، الْكَرِيمُ، الرَّقِيبُ، الْوَاسِعُ، الْحَكِيمُ، الْوَدُودُ، الْمَجِيدُ، الْمُجِيبُ، الْبَاعِثُ، الشَّهِيدُ، الْحَقُّ، الْوَكِيلُ، الْقَوِيُّ، الْمَتِينُ، الْوَلِيُّ، الْحَمِيدُ، الْمُحْصِي، الْمُبْدِئُ، الْمُعِيدُ، الْمُحْيِي، الْمُمِيتُ، الْحَيُّ، الْقَيُّومُ، الْوَاجِدُ، الْمَاجِدُ، الْوَاحِدُ، الأَحَدُ، الصَّمَدُ، الْقَادِرُ، الْمُقْتَدِرُ، الْمُقَدِّمُ، الْمُؤَخِّرُ، الأَوَّلُ، الآخِرُ، الظَّاهِرُ، الْبَاطِنُ، الْمُتَعَالِ، الْبَرُّ، التَّوَّابُ، الْمُنْتَقِمُ، الْعَفُوُّ، الرَّءُوفُ، مَالِكُ الْمُلْكِ، ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ، الْمُقْسِطُ، الْمَانِعُ، الْغَنِيُّ، الْمُغْنِي، الْجَامِعُ، الضَّارُّ، النَّافِعُ، النُّورُ، الْهَادِي، الْبَدِيعُ، الْبَاقِي، الْوَارِثُ، الرَّشِيدُ، الصَّبُورُ

İlgili hadisin rical ve tahric ilmi ile alakası ;

A- Tahric ilmi : Sahih,İbn Hibban 808 nolu hadis,18 cilt,Müessiseturrisale,2.Baskı,Beyrut

B-Rical ilmi :

1.     الحسن بن سفيان الشيباني : Sikadır.
2.     محمد بن الحسن بن قتيبة اللخمي : Sikadır.
3.     محمد بن أحمد العثماني : Hasendir.
4.     صفوان بن صالح الثقفي : Sikadır.
5.     وليد بن مسلم : Sikadır.
6.     شعيب بن دينار : Sika ve hadis hafızıdır.
7.     عبد الله بن ذكوان : Sikadır.
8.     عبد الرحمن بن هرمز : Sikadır.
9.     عبد الرحمن بن صخر : Ebu Hureyre’dir.

Benzer hadislerin geçtiği yerler ;

1.     Müstedrek Ala Sahihayn ,Hakim
2.     Sünenül kübra,Beyhaki
3.     Mucem,İbn Arabi
4.     Mucem,Ebu Bekir İsmail
5.     Tahrici ehadisi esmail husna,İbn Hacer
6.     Emalil Mutlak,İbn Hacer
7.     El itikat ila sebili rüşd,Beyhaki, 3 farklı metin
8.     El esma vel sıfat,Beyhaki
9.     Şuabül iman,Beyhaki
10.     Şerhussunne, Berbahari
11.     Tehzibul Kemal , Mizzi
12.     Deavatül kebir,Beyhaki
…………………….

Allah’ın isimlerinin 99’dan fazla olduğuna işaret eden en net deliller ;

مَا قَالَ عَبْدٌ قَطُّ إِذَا أَصَابَهُ هَمٌّ أَوْ حَزَنٌ اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ ابْنُ عَبْدِكَ ابْنُ أَمَتِكَ، نَاصِيَتِي بِيَدِكَ، مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ، أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ أَوْ أَنْزَلْتُهُ فِي كِتَابِكَ أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَدًا مِنْ خَلْقِكَ أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي وَنُورَ صَدْرِي وَجَلَاءَ حُزْنِي وَذَهَابَ غَمِّي إِلَّا أَذْهَبَ اللَّهُ هَمَّهُ وَأَبْدَلَهُ مَكَانَ حُزْنِهِ فَرَحًا “، قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ، يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَتَعَلَّمَ هَذِهِ الْكَلِمَاتِ، قَالَ أَجَلْ، يَنْبَغِي لِمَنْ سَمِعَهُنَّ أَنْ يَتَعَلَّمَهُنَّ

’’Bir kimseye bir keder ve hüzün isabet eder, o da: “Allah’ım! Ben senin falanca kulunun oğluyum, kaderim senin elindedir, bende senin hükmün geçerlidir, senin adaletin hükmeder, senin olan her isminde ki sen onunla kendini isimlendirdin, yahut onu kitabında indirdin, yahut mahlûkatından birine öğrettin, yahut onu yanındaki gayb ilmine ayırdın.Kur’an-ı Azim’i, kalbimin baharı, göğsümün nuru, hüznümün cilası ve kederimin gidericisi kıl” derse, Allah onun hüznünü ve kederini giderir. Onun yerine bir ferahlık verir. Hz. Peygamber böyle buyurunca: Ya Resulullah, onları öğrenelim mi?’ denildi. Bunun üzerine Hz. Peygamber: ’Evet, onları duyan her kimsenin onları öğrenmesi gerekir buyurdu.’’

İlgili hadisin rical ve tahric ilmi ile alakası ;

A- Tahric ilmi : Musannef,İbn Ebi Şeybe ( 29808) numaralı hadis,14 cilt,1.Baskı,Darul Rüşd,Riyad.Yakın manalı hadis pek çok kitapta geçer ama bu hadisler arasında sika varili olanı bulmak zordur.Bu manayı ifade eden hadisler (Ğayb ilminde isimleri olduğu) ayrıca şu kitaplarda geçer ;

1.     A.B.Hanbel,Müsned 2 kez
2.     İbn Hibban,Sahih
3.     Hakim,Müstedrek ala sahihayn
4.     İbn Ebi Şeybe,Müsned
5.     İbn Ebi Şeybe,Musannef
6.     Bezzar,Müsned
7.     Ebu Yala,Müsned
8.     Taberani,Mucemül kebir
9.     Şeceri,Emali
10.     Beyhaki,El esma vel sıfat 2 kez
11.     Beyhaki,El kazau vel kader
12.     Kadı İyaz,El şifa
13.     Taberani,El dua 2 kez
14.     Nesai,Amelül yevm ve leyle 2 kez
15.     Beyhaki,Daavatül kebir

B- Rical ilmi :

a.     يزيد بن هارون الواسطي : Sikadır.İbn Ebi Şeybe,A.B.Hanbel.
b.     فضيل بن مرزوق : Tartışmalıdır..Ebu Davut sicistani : Sikadır.A.B.Hanbel : Sikadır. (Ebu Davut ve A.B.Hanbel’e uyarız.)
c.     موسى بن عبد الله : Sikadır.Ebu hatim razi,İbn hibban,A.B.Hanbel,Nesai,Zehebi
d.     القاسم بن عبد الرحمن الهذلي : Sikadır.İbn hibban,İbn hacer,Vakidi,Yahya bin muin
e.     عبد الرحمن بن عبد الله الهذلي : Sikadır.Ebu hatim razi,İbn hacer,Vakidi
f.     عبد الله بن مسعود : Sahabidir.
…………………….

Allah bir, isimler ise çoktur. İbni Atıyye tefsirinde, ayetteki isimlerin, icma ile yapılan isimlendirmelerden başka bir şey olmadığını söyler.’’(Prof.Dr.Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Darul Fikr-Dımaşk-8.Baskı-1418)

İbn Arabi , Allah’ın isimlerinin 99’dan fazla olduğu görüşündedir ve bunları tek tek yazmıştır.İbn Arabi’den bire bir alıntı

’’
1)     Fatiha’da 5 tane : الله ، الرب ، الرحمن ، الرحيم ، مالك
2)     Bakara’da 30 tane : محيط ، قدير ، عليم ، حكيم ، ذو الفضل ، العظيم ، بصير ، واسع ، بديع السموات ، سميع ، التواب ، العزيز ، رءوف ، شاكر ، إله واحد ، غفور ، شديد العذاب ، قريب ، شديد العقاب ، سريع الحساب ، حليم ، خبير ، حي ، قيوم ، علي ، عظيم ، ولي ، غني ، حميد ، مولى
3)     Ali imran’da 10 tane : عزيز ، ذو انتقام ، وهاب ، قائم بالقسط ، جامع الناس ، مالك الملك ، خير الماكرين ، شهيد ، خير الناصرين ، وكيل
4)     Nisa’da 7 tane : الرقيب ، الحسيب ، كثير العفو ، النصير ، مقيت ، جامع المنافقين والكافرين في جهنم جميعا
5)     Maide’de 2 tane : علام الغيوب ، خير الرازقين
6)     En’am’da 17 tane : فاطر ، قاهر ، شهيد ، شفيع ، خير الفاصلين ، الحق ، أسرع الحاسبين ، القادر ، فالق الحب والنوى ، فالق الإصباح ، جاعل الليلسكنا ، مخرج الحي من الميت ، ومخرج الميت من الحي ، سريع العقاب ، خالق كل شيء ، اللطيف ، الحكيم
7)     Araf’ta 4 tane : خير الحاكمين ، خير الفاتحين ، أرحم الراحمين ، خير الغافرين
8)     Berae 1 tane : مخزي الكافرين
9)     Hud’ta 7 tane : أحكم الحاكمين ، حفيظ ، مجيب ، قوي ، مجيد ، ودود ، فعال لما يريد
10)     Yusuf’ta 3 tane : المستعان ، القاهر ، الحافظ
11)     Ra’d’ta 6 tane : ذو مغفرة ، عالم الغيب والشهادة ، الكبير ، المتعال ، شديد المحال ، القائم على كل نفس بما كسبت
12)     Hicr’de 2 tane : الوارث ، الخلاق
13)     Nahl’de 1 tane : كفيل
14)     Kehf’de 3 tane : مقتدر ، ذو الرحمة ، الموئل
15)     Meryem’de 1 tane : وهو حفي
16)     Taha’da 2 tane : الملك ، خير وأبقى
17)     İkterabe’de 3 tane : الحاسب ، خير الوارثين ، الفاعل
18)     Hac’da 1 tane : المكرم
19)     Muminin’de 2 tane : أحسن الخالقين ، خير المنزلين
20)     Nur’da 2 tane : نور السموات والأرض ، المبين
21)     Furkan’da 1 tane : الهادي
22)     Neml’de 1 tane : الكريم
23)     Rum’da 1 tane : محيي الموتى
24)     Sebe’de 1 tane : الفتاح
25)     Fatır’da 1 tane : شكور
26)     Sad’ta 1 tane : الغفار
27)     Zümer’de 2 tane : سالم ، كاف
28)     Mumin’de 5 tane : غافر الذنب ، وقابل التوب ، ذو الطول ، رفيع الدرجات ، ذو العرش
29)     Fussilet’te 1 tane : ذو عقاب
30)     Zuhrfu’ta 1 tane : المبرم
31)     Duhan’da 3 tane : المنذر ، المرسل ، المنتقم
32)     Kaf’ta 1 tane : أقرب إليه من حبل الوريد
33)     Zariyat’ta 5 tane : الموسع ، الماهد ، الرزاق ، ذو القوة ، المتين
34)     Tur’da 1 tane : البر
35)     İkterabe’de 1 tane : المليك المقتدر
36)     Rahman’da 1 tane : ذو الجلال والإكرام
37)     Vakıa’da 3 tane : الخالق ، الزارع ، المنشئ
38)     Hadit’te 4 tane : الأول ، الآخر ، الظاهر ، الباطن
39)     Mücadele’de 2 tane : رابع ثلاثة ، سادس خمسة
40)     Haşr’da 8 tane : القدوس ، السلام ، المؤمن ، المهيمن [ العزيز ] ، الجبار ، المتكبر ، البارئ ، المصور
41)     Mearic’te 1 tane : ذو المعارج
42)     Müddessir’de bir tane : أهل التقوى وأهل المغفرة
43)     Ala (Sebbih) süresinde 1 tane : الأعلى
44)     Kalem’de 1 tane : الأكرم
45)     İhlas’ta 2 tane : أحد ، صمد

İbn Arabi bu isimleri saydıktan sonra bazı ulema şunları da eklemiştir :’’ موجود ، كائن ، ثابت ، نفس ، عين ، ذات ، داع ، مستجيب ، مملي ، قائم ، متكلم ، مبق ، مغن ، غيور ، قاض ، مقدر ، فرد ، مبل ، جاعل ، موجد ، مبدع ، دارئ ’’ der.Daha sonra da yazmış olduğu isimleri şerh eder. (İbn Arabi,Ahkamül Kur’an,Daru Kütübil ilmiyye,Araf Süresi 180’inci ayet tefsiri,4 cilt,3.baskı,2003-Beyrut-Lübnan)