ÜNİTE 5
İSİM CÜMLESİNİN ÖGELERİ
SAYFA 43
İSİM CÜMLESİNİ NASIL TANIYORDUK ?BU SORUNUN CEVABINI HATIRLADIYSAK DEVAM EDELİM.
İSİM CÜMLESİNİN ANA ÖGELERİ MÜBTEDA -HABER VE İSİM-HABERDİR.BU YAZIMIZDA SADECE MÜBTEDA VE HABER ÜZERİNDE DURULMUŞTUR.AŞAĞIDA SİZLER İÇİN HAZIRLADIĞIMIZ TABLODAKİ BİLGİLER,DİĞER SİTELERİN YAPMIŞ OLDUĞU HATAYI GÖZLER ÖNÜNE SERMEKTEDİR.
SAYFA 43,SATIR 5’TE EL HAYATU TAYYİBETUN YAZMAKTA.EL HAYATU,HAYAT NEDİR ?TAYYİBETÜN HOŞTUR,GÜZELDİR.MANA VERİRKEN TIR TİR TÜR DUR MANASINI VERDİĞİMİZ KELİME HABER OLMAKTADIR.
MANA YÖNÜ
MEZARLIĞIN BEKÇİSİ UYANIKTIR.ONLARIN EŞLERİ EDEPLİDİR.ÇİFÇİLER ÇALIŞKANDIR.ÖĞRENCİLER TEMBELDİR.
ÖRNEKLERİNDE OLDUĞU GİBİ MÜBTEDA VE HABER, CÜMLE SONLARININ DIR TİR TUR DUR GİBİ BİTMESİNİ SAĞLAR.BURADA HABER OLAN ÖGE,NEDİR ? SORUSUNA CEVABEN GELEN KELİMEDİR.SAYFA 42 İLK SATIR HARİSUL MEZRAATİ MUTEGAYYİZUN.HARİSUL MEZRAATİ YANİ MEZRAANIN BEKÇİLERİ NEDİR ? MÜTEGAYYİZDIR YANİ UYANIKTIR.NEDİR SORUSUNA CEVABEN MUTEGAYYİZ YANİ UYANIKTIR KELİMESİ GELDİĞİNE GÖRE HABER MÜTEGAYYİZ KELİMESİDİR.ZEVCETUHU NEŞİİİTATUN,ÖRNEĞİNDE DE ONUN EŞİ NEDİR ?NEŞİİDATUN YANİ ÇALIŞKANDIR.ÖGELER BÖYLE BULUNUR.
MÜBTEDA VE HABER ARASINDAKİ GÖZE ÇARPAN UYUM
MÜBTEDA İNSAN İÇİN KULLANILAN BİR KELİMEYSE ;
BİRİ MARİFEYSE DİEĞRİ NEKRE OLMALIYDI.
BİRİ MUFRETSE DİĞERİ DE MUFRET,TESNİYEYSE DİĞERİ DE TESNİYE,CEMİYSE CEMİ OLUR.
BİRİ MUZEKKERSE DİEĞERİ DE MÜZEKKER OLUR.MÜENNESSE DİĞERİ DE MÜENNES OLUR.
MÜBTEDA İNSAN DIŞINDA BİR VARLIK İÇİN KULLANILIYORSA ;
MUFRET TESNİYE CEMİ VE MUZEKKERLİK MÜENNESLİK KONUSUNDA FARKLILIKLAR OLUR.ŞÖYLEKİ
İNSAN İÇİN (İNSAN ANLAMINDA OLABLİR,İNSANA SIFAT OLABİLİR.) KULLANILMAYAN CEMİLER MÜENNES HÜKMÜNDEDİR.EGLAAAM ,KELİMESİ GALEM KELİMESİNİN CEMİSİDİR İNSAN ANLAMI TAŞIYAMAYACAĞINA GÖRE BU TÜR CEMİLERE ĞAYRİ AKIL, YANİ AKILSIZ DENİLİR.BU TÜR KELİMELERİN HABERİ MUENNES MUFRET OLARAK GELECEKTİR.SAYFA 43 EL EHSİNETU SERİİATUN,BURADAKİ EL EHSİNETU KELİMESİ CEMİ OLAN BİR MUBTEDADIR AMA HABERİ MUFRETTİR.NEDENİYSE MÜBTEDA OLAN KELİMENİN ĞAYRİ AKIL OLMASIDIR.ETTUYUUURU AMİLETUN.ETTUYUUUR KELİMESİ KUŞLAR ANLAMINA GELMEKTEDİR.AMİLETUN KELİMESİ DE İŞÇİ ANLAMINA GELMEKTEDİR.BUNLAR MÜBTEDA HABER OLDUKLARINA GÖRE KUŞLAR İŞÇİDİR,DİYE MANA VERİRİZ.BURADA ETTUYUUR KELİMESİ ĞAYRİ AKILIN CEMİSİDİR.BU YÜZDEN HABERİ MUFRET MUENNES GELMİŞTİR.
MÜBTEDA VE HABERE ÖRNEKLER
ELMEDRESETU NEZİİİFETUN.(OKUL TEMİZDİR.)
EL KİTABU NAFİUN.(KİTAP FAYDALIDIR.)
EL KUTUBU NAFİATUN.(KİTAPLAR FAYDALIDIR.)
EL GITAARU SERİİUN.(TİREN HIZLIDIR.)
ÖRNEKLERDE GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ CÜMLELERİMİZ MÜBTEDA VE HABERDEN OLUŞMUŞTUR BU YÜZDEN MANALAR TIR TİR DUR D DÜR DİYE BİTMİŞTİR.
HABER Mİ ÖNCE GELİR MÜBTEDA MI ?
BU KONU KİTABIMIZDA İŞLENMİŞTİR LAKİN AYRINTILI BİLGİ İLERDE GELECEĞİ İÇİN BUNU AÇIKLAMAK YERİNE BAZEN YER DEĞİŞTİRDİKLERİNİ SÖYLEYEMEKLE YETİNİYORUZ.YANİ ÖNCE ŞU ÖGE GELİR DİYE Bİ KAİDE YOK.
HABER HER ZAMAN TE K KELİME OLMAZ BAZEN İSİM YA DA FİİL CÜMLESİ OLARAK GELEBİLİR.SAYFA 44: EL ÜSTAZU DERSUHUU MUFİİDUN.BURADA EL ÜSTAZU KELİMESİ MUBTEDA,CÜMLENİN GERİ KALANI HABERDİR.BURADA HABER CÜMLESİ İSİM CÜMLESİ OLARAKGELMİŞTİR.NEREDEN ANLADIK ?EL ÜSTAZU KELİMESİNİN MÜBTEDA OLDUĞUNU ANLAYABİLDİYSEK KENDİSİNDEN SONRA CÜMLENİN İSİM OLAN BİR KELİMEYLE BAŞLADIĞINI GÖRÜR VE BUNUN BİR İSİM CÜMLESİ OLDUĞUNU ANLARIZ.
SAYFA 41 ÖGE BULMACA
LENA =HABER. MEZREATUN =MUBTEDA . KEBİİRATUN =SIFAT. HARİSUL MEZREATİ =MÜBTEDA. MUTEGAYYİZUN =HABER. AYRICA : HARİS,MUZAF,EL MEZREATİ MUZAFUN İLEYHTİR. ZEVCETUHUU =MUBTEDA. NEŞİİDATUN =HABER.AYRICA :ZEVCETU,MUZAF,HU ZAMİRİ MUZAFUN İLEYTİR. FİL MEZREATİ =HABER.KELBAANİ =MUBTEDA.
SAYFA 50 SORULAR
1: EL FEVAKİHU KELİMESİ ĞAYRİ AKIL CEMİDİR.DOLAYISYLA MUFRET MÜENNES HÜKMÜNDEDİR.EL FEVAKİHU MUBTEDADIR.MANA : MEYVELER.B ŞIKKI DOĞRU MANA : OLGUNDUR.E ŞIKKININ MANASI UYGUN DEĞİLDİR,DİĞER ŞIKLARIN KURAL ŞARTLARI TUTMUYOR.
2: ESSEYYARAATU KELİMESİ DE ĞAYRİ AKIL CEMİDİR BU YÜZDEN MUFRET MÜENNES HÜKMÜNDEDİR.MUFRET MÜENNES OLAN ŞIKLAR SADECE E VE B.NAAZİCETUN OLGUNDUR MANASINA GELDİĞİNE GÖRE VE ESSEYYAARTU KELİMESİ DE ARABALAR ANLAMINA GELDİĞİNE GÖRE ARABALAR OLGUNDUR,MANASI OLUR Kİ MANTIK DIŞIDIR. BU YÜZDEN DOĞRU ŞIK E DİR.
3:VALİDANİ AİŞE OLAN CÜMLE,VALİDAA AİŞE DİYE YAZILMIŞ ÇÜNKÜ BURADA VALİDANİ KELİMESİ MUZAFTIR BU YÜZDEN NUN HARFİ DÜŞMÜŞTÜR.İLK KELİMEMİZ OLAN VALİDAA KELİMESİ MUZEKKER VE TESNİYE OLDUĞUNA GÖRE ŞIKLARDAN DA AYNI ÖZELLİKLERİ TAŞIYANI BULMALIYIZ Kİ O DA E ŞIKKIDIR.
4:TULLABU KELİMESİ CEMİ OLDUĞUNA GÖRE VE RAF HALİNDE OLDUĞUNA GÖRE BİZE CEMİ VE RAF HALİNDE OLAN ŞIK LAZIM Kİ O DA SADECE D DİR.TULLAB KELİMESİ ÖĞRENCİLER ANLAMINAGELMEKTEDİR YANİ ĞAYRİ AKIL DEĞİLDİR.ĞAYRİ AKIL OLSAYDI DOĞRU ŞIK A OLACAKTI.
