Kalkale (Vurgulu okuyuş)
Harfin, çıkış yerinden kuvvetli bir ses ile okumasına kalkale denir. Kalkalede, sesin geri tepmesi az olmalıdır. Aksi durumda harfi, şeddeli olarak okumuş oluruz. Kalkale harfleri olan şu beş harf, kelimenin ortasında veya sonunda cezimli olarak gelirlerse kalkaleli okunurlar (kelime sonundaki sükunun, arizi sükun olması durumunda da kalkale olur):
قُطْبُ جَدٍ ( ب , ج , د , ط , ق)
سُبْحَانَك , اَطْعَمَهُمْ , اَلَمْ يَجْعَلْ , حَمِيدٌ مَجِيدْ , مُلْحِقْ
Not 1: Şedde ve idğam kalkaleye manidir (bu ikisinde kalkale yapılmaz):
… َنَجَّيْنَاهُ … (Yunus 10/73, s. 218),
اِذْهَبْ بِكِتَابِي … (Neml 27/28, s. 380)
Not 2: Durak yerlerinde kalkaleyi yaparken, dozunu iyi ayarlamalıyız. Ne ne şeddeli harflerdeki (özellikle de kalkale harflerindeki) gibi vurgulu, ne de kalkale harflerinin dışındaki şeddesiz harflerdeki gibi normal (vurgusuz) okumalıyız. İkisinin arasında bir yol tutturmalıyız.
Ahkamur’ra
a. Ra Harfinin Kalın Okunduğu Yerler
i. Ra’nın harekesi üstün ve ötre ise kalın okunur: , نَصْرٌ لِيُنْذِرَ , تَمُرُّ
ii. Ra cezimli ise, kendisinden önceki harfin harekesi üstün ve ötre ise yine kalın okunur:
وَاْمُرْ بِاْلعُرْفِ , وَانْحَرْ , بِالنُّذُرْ
iii. Ra ve ondan önceki harf sakin, bir önceki harfin harekesi üstün ve ötre ise kalın okunur:
بِالصَّبْرْ , مِنْ كُلِّ اَمْرْ , فِى الصُّدُورْ
iv. Vasıl hemzesinden (okunmadan geçilen hemzeden) sonra gelen ra, kalın okunur (Kuran’da vasıl hemzelerinin başında ص yazılıdır): اِرْجِعِى , لِمَنِ ارْتَضَى , اِرْكَبْ
v. Ra sakin, kendinden önceki harf esreli, ra’dan sonraki harf ise kalın okunan harflerden olup harekesi üstün ve ötre olursa, ra yine kalın okunur: فِرْقَةٌ , مِرْصَادًا , قِرْطَاسٌ
b. Ra Harfinin İnce Okunduğu Yerler
i. Ra’nın harekesi esre ise ince okunur: اَبْصَارِهِمْ , يُرِيدُ , بِاْلبِرِّ
ii. Ra cezimli ise, kendisinden önceki harfin harekesi esre ise ince okunur:
وَاصْطَبِرْ , مُذَكِّرْ
iii. Ra ve ondan önceki harf sakin, bir önceki harfin harekesi esre ise ince okunur:
بَصِيرْ , قَدِيرْ
iv. Ra sakin ve bir önceki lîn harfi ise, ra harfi ince okunur:
فَوْرْ , خَيْرْ , سَيْرْ ,
