Bu yazımız şu soruları cevaplandırmaktadır :
Kadına verilen bilezik vb. altınlar,mehir olarak geçer mi ?
Mehirle ilgili hükümleri belirleyen ayetler
Mehrin en azı için bir sınır var mıdır ?
…
“Aldığınız kadınların mehirlerini yürekten isteyerek ve Allah’ın bir atiyyesi olarak verin. ” (Nisa :4)
Sahabe devrinden bu yana İslâm bilginleri mehirin gerekliliği hususunda icma’ etmişlerdir. (örn.Serahsî, el-Mebsut, V, 62 /Kâsânî, Bedâyiu’s-Sanâyi, II, 274-304/ İbn Rüşd, Bidâyetü’l-Müçtehid, II, 16 / İbn Âbidin, Reddü’l-Muhtâr, II, 329 vb.)
Mehrin üstten bir sınırı yoktur,kadın dilediği kadar mehir isteyebilir.
“Onlardan birisine yüklerle mehir vermiş olsanız bile, içinden bir şey almayınız.” (Nisâ :20)
Mehrin en azı için bir sınır var mıdır ?
Ebu Hanife ,mehrin en az miktarı on dirhem gümüş veya bunun karşılığıdır,demiştir ki bu da bir dinar altın para karşılığıdır.Peygamber efendimiz zamanın da bu kadar para ile yaklaşık olarak kurbanlık iki koyun satın alınabiliyordu.İmam Şafii ve Ahmed b. Hanbel, mehrin bir alt sınırının olmadığı görüşündedirler çünkü bununla ilgili hiçbir delil yoktur.Ebu Hanife de sınırı belirlerken had cezasını gerekli kılacak hırsızlık miktarına kıyas yapmıştır.
Mehirle ilgili hükümleri belirleyen ayetler
“Eğer siz, onları kendilerine temas etmeden önce boşar, fakat daha önce onlara bir mehir tayin etmiş bulunursanız, bu tayin ettiğiniz mehrin yarısı onlarındır” (Bakara :237)
‘’ Nikâhtan sonra henüz dokunmadan veya onlar için belli bir mehir tayin etmeden kadınları boşarsanız bunda size mehir zorunluluğu yoktur. Bu durumda onlara müt’a (hediye cinsinden bir şeyler) verin. Zengin olan durumuna göre, fakir de durumuna göre vermelidir. Münasip bir müt’a vermek iyiler için bir borçtur.’’(Bakara :236)
‘’ Kendilerine mehir tayin ederek evlendiğiniz kadınları, temas etmeden boşarsanız, tayin ettiğiniz mehrin yarısı onların hakkıdır. Ancak kadınların vazgeçmesi veya nikâh bağı elinde bulunanın (velinin) vazgeçmesi hali müstesna, affetmeniz (mehirden vazgeçmeniz), takvâya daha uygundur. Aranızda iyilik ve ihsanı unutmayın. Şüphesiz Allah yapmakta olduklarınızı hakkıyla görür.’’(Bakara :237)
‘’ Kadınlara mehirlerini gönül rızası ile (cömertçe) verin; eğer gönül hoşluğu ile o mehrin bir kısmını size bağışlarlarsa onu da afiyetle yiyin.’’(Nisa :4)
‘’ Vaktiyle siz birbirinizle haşir-neşir olduğunuz ve onlar sizden sağlam bir teminat almış olduğu halde onu nasıl geri alırsınız!’’(Nisa :21)
‘’… Evli kadınlar da size haram kılındı. Allah’ın size emri budur. Bunlardan başkasını, namuslu olmak ve zina etmemek üzere mallarınızla (mehirlerini vererek) istemeniz size helâl kılındı. Onlardan faydalanmanıza karşılık kararlaştırılmış olan mehirlerini verin. Mehir kesiminden sonra (bir miktar indirim için) karşılıklı anlaşmanızda size günah yoktur. Şüphesiz Allah ilim ve hikmet sahibidir.’’(Nisa :24)
Kadına verilen bilezik vb. altınlar,mehir olarak geçer mi ?
Kadın ve erkek arasında konuşulup kabul edilecek olursa veya kadının velisi tarafından karara bağlanırsa mehir yerine geçer.(Mehmed Emre,Üç Bin Seçme Fetva)
