Hükmü : Kişinin(mâlî ve ahlâkî) durumuna göre, nikahın  hükmü de değişir.Farz,sünnet,mekruh,haram olabilir.Bu durumda ” Allah’ın emri.. ile kızınızı istiyoruz.” demek hatadır.

Ayet ve hadislerle sabittir :

“Size helal olan kadınlardan ikişer, üçer ve dörder tane nikâh edin.(edebilirsiniz)” (Nisâ :3)

‘’Nikah edin!’’ ayetin sonu her ne kadar emir olarak gelmişse de, her ne kadar emirler vacip ya da farzlığı gerektirse de,bazen mübahlığı ifade eder ve bu ayetteki emir de icma’ ile mübahlığı ifade etmektedir.

‘’Ey gençler topluluğu! Sizden kimin evlilik yükümlülüklerine gücü yeterse evlensin. Çünkü evlilik gözü daha çok öne eğer ve iffeti daha fazla korur. Kimin evlenmeğe gücü yetmezse, oruca devam etsin. Çünkü oruç onun için bir kalkandır.”

‘’Kim benim sünnetimi terk ederse, o benden değildir.”  (Müslim, Nikâh, 5; Nesâî, Nikâh, 4; Dârimî, Nikâh, 3; Ahmed b. Hanbel, II, 158, III, 341, 359, V, 409.Buhârî, Savm,10, Nikâh, II, III; Müslim, Nikâh,I, III; Ebû Dâvud, I; Tirmizî, Nikâh, I; Nesâî, Sıyâm, 43, Nikâh, III; İbn Mâce, Nikâh, I; Dârimî, Nikâh, II; Ahmed b. Hanbel, I, 378; 424, 425)

Nikahın rüknü kaçtır ve İslami esasa göre nikahın geçerliliği neye bağlıdır?

Esasen keramet Allah’ın veli kullarına mahsus olması bakımından keramet yoktur ama yeni evlilere Allah’ın yardımı vardır.

‘’… Eğer bunlar fakir iseler, Allah kendi lütfu ile onları zenginleştirir. Allah, (lütfu) geniş olan ve (her şeyi) bilendir. Evlenmeye güçleri yetmeyenler de, Allah kendilerini lütfuyla zengin edinceye kadar iffetlerini korusunlar…’’ (Nur süresi : 32,33)

Hükmü : Kişinin(mâlî ve ahlâkî) durumuna göre, nikahın hükmü de değişir.

Evlenmesi durumunda evi geçindirecek mali yeterliliğe sahip,evlenmediği taktirde,zinaya düşme tehlikesi yüksekse evlilik farzdır.Evlenmesi durumunda evi geçindiremeyecek olan veya evlenmesi durumunda eşine zülüm yapma ihtimali yüksek olanın evlenmesi haramdır.

Nikah,ayet ve hadislerle sabittir :”Size helal olan kadınlardan ikişer, üçer ve dörder tane nikâh edin.(edebilirsiniz)” (Nisâ :3)

‘’Nikah edin!’’ ayetin sonu her ne kadar emir olarak gelmişse de, her ne kadar emirler vacip ya da farzlığı gerektirse de,bazen mübahlığı ifade eder ve bu ayetteki emir de icma’ ile mübahlığı ifade etmektedir.

‘’Ey gençler topluluğu! Sizden kimin evlilik yükümlülüklerine gücü yeterse evlensin. Çünkü evlilik gözü daha çok öne eğer ve iffeti daha fazla korur. Kimin evlenmeğe gücü yetmezse, oruca devam etsin. Çünkü oruç onun için bir kalkandır.”

‘’Kim benim sünnetimi terk ederse, o benden değildir.” (Müslim, Nikâh, 5; Nesâî, Nikâh, 4; Dârimî, Nikâh, 3; Ahmed b. Hanbel, II, 158, III, 341, 359, V, 409.Buhârî, Savm,10, Nikâh, II, III; Müslim, Nikâh,I, III; Ebû Dâvud, I; Tirmizî, Nikâh, I; Nesâî, Sıyâm, 43, Nikâh, III; İbn Mâce, Nikâh, I; Dârimî, Nikâh, II; Ahmed b. Hanbel, I, 378; 424, 425)

Nikahın rüknü kaçtır ve İslami esaslara göre nikahın geçerliliği neye bağlıdır?

Cevap: Nikahın rüknü, icap ve kabulden ibaret olmak üzere ikidir. Yapılacak nikahın İslami ölçülere göre sahih sayılabilmesi için, kadın veya erkekten gelen evlenme teklifi de karşı tarafın kabulünü ifade eden söz de mazi (geçmiş zaman) sığası ile söylenmelidir. Mesela, şahitlerin huzurunda “Şu kadar mehir karşılığında seni nikahladım” dese, kadın da “Kabul ettim” diye karşılık verse, nikah akdi usulüne uygun biçimde yapılmış olur. Hiç olmazsa icap ve kabulden birinin geçmiş zaman ifadesi ile söylenmesi icap eder. Her iki söz, yani icap ve kabul, geniş zaman ifadesi ile “Alıyor musun.”, “Alıyorum”, “Varıyor musun?”, “Varıyorum” denilmesi ile nikah akdi İslami esaslara göre muteber olmaz.(Mehmet Emre,Üç Bin Seçme Fetva) > Bu anlatım ayrıca Mevlüt Özcan’ın anlatımı ve Multeka dahil olmak üzere klasik fıkıh kitaplarının ortak anlatımıdır.

Sünnet olmamış kişinin nikahı kıyılsa,bu nikah geçerli midir ?

Behce Fetvalarından: “Henüz sünnet olmamış bir kimsenin nikahlanması caiz olur.” (H.Ec. 1/26)>(Mehmet Emre,Üç Bin Seçme Fetva)

Düğünlerde müzik çalınması, islam açısından nasıl değerlendiriliyor ?

İlgili deliller :

“Nikâhı ilân edin. Onu mescitlerde kıyın ve onun üzerine defler çalınız.” (Tirmizî, Nikah, 6/İbn mace,Nikah :20)>Tirmizi’ye göre; garip-hasen bir hadistir.İbn mace’deki senedin hasen olduğu belirtilmiştir.

Hz.Peygamber,”Def çalacak, şarkı söyleyecek bir câriye gönderdiniz mi?” buyurdu. Hz. Âişe, “Ey Allah’ın Rasûlü o ne söyleyecek?” dedi. Hz. Peygamber: “Size geldik, size geldik. Bize selâm verin, biz de size selam verelim ” desin. ” buyurdu. (et-Tâc, II, 275)

Hz. Âişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: “Resulullah,benim yanımda iki cariye, türküler söylerken çıkageldi.Derken (babam) Hz. Ebû Bekir girdi.Derhal beni azarladı ve: “Resulullah’ın hane-i saadetlerinde şeytan çalgısı ha!” dedi.Bunun üzerine Resulullah,ona yönelip:”Bırak onları (söylesinler!)” buyurdu.(Buhâri,Iydeyn:2,3,25,Cihad:81,Menâkıb:15, Menâkıbu’l-Ensâr 46, Nikah 82, 114/Müslim, Iydeyn 19, (892); Nesâİ, Iydeyn 35-36, (3, 195-197)

Amir ibnu Sa’d (r.a) anlatıyor: “Bir düğün sırasında Karaza İbn Ka’b ve Ebu Mes’ud el-Ensârî’nin yanına girdim, bir kısım cariyeler şarkı söylüyorlardı.Dayanamayıp:

“Sizler, Resulullah (s.a.v)’ın Bedir Ashabından olun da yanınızda şu iş yapılsın olacak şey değil!” dedim. Bunun üzerine onlar:

“Otur, dilersen bizimle dinle, dilersen git.Bize düğünde eğlenme ruhsatı verildi!” dediler.” (Nesâî, Nikâh 80, (6, 135) )

İlgili görüşler :

1) Mevdudi,Fetvalar : Bir hadiste Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyuruyor: “Ben müzik aletlerini kırmak üzere gönderildim.” Öyleyse, bu iş için gönderilmiş bir Nebi’nin (s.a) tâbilerinin müzik aletlerini yapma, satma ve çalma için kendi güçlerini kullanmaları nasıl doğru olabilir?

Düğün veya başka bir vesileyle saz çalmak her halükârda doğru değildir. Hadiste, ancak düğün veya bayram za­manlarında, defle birlikte bazı şeyler söylenebilecek kadar bir müsaade söz konusudur. O zamanlar deften başka hiçbir müzik aleti olmadığını söylemek hatadan başka bir şey değildir.Birçok müzik aletinin ismi cahiliye şiirlerinde geçmekte­dir.

Def müzik aletlerine dahil olsa bile, ne olur ki! Peygamber Efendimiz (s.a) düğün ve bayram münasebetiyle buna müsaade etmiştir. Ancak insanın bu meselede varabileceği sınırın en son noktasıdır. Bu son sının başlama noktası yapmak isteyen şahsı, müzik aletlerini kırmak üzere gönderilmiş olan Nebi’nin (s.a) tabileri arasında şöyle veya böyle kendi ismini de yazdırmaya kim mecbur etmiştir ki?

2) Prof.Dr.Mahmut Esad Coşan : Sevinçli zamandır. Söylenilen şeyler güzel şeyler olduktan sonra, uygun olur; mahzuru olmaz. Bütün eski büyüklerimizin, takvasıyla tanınmış büyük hoca efendilerimizin, büyük erbapb-ı tarikatın ihtiyarı da bu yöndedir.(Güncel Meseleler)

3) Diyanet 2 ciltlik ilmihal : Hz.Peygamber’in düğünlerde eğlenceye izin verdiğine, hatta kendisinin böyle düğünlere katıldığına dair rivayetler bulunmaktadır.

Müzik genel olarak vokal veya enstrümantal ses ve tonların bir araya getirilmesinden oluşan bir sanattır. Yunan dilinden Arapçaya geçen mûsiki kelimesinin yerini tutacak bir Arapça kelime yoktur. Meselâ, Arapçadaki “gınâ” kelimesi, yalnızca şarkı söylemeyi, “semâ” kelimesi ise sadece dinlemeyi ifade eder. Bu itibarla, gerek âyetlerde gerekse sahih hadislerde doğrudan müziği belirtmek üzere kullanılmış bir ifadeye rastlanmadığını söylemek mümkündür.

…Bütün bu anlatılanlardan şöyle bir sonuç çıkarılması mümkündür. Müzik, İslâm bilginleri tarafından çokça tartışılan ve hakkında lehte ve aleyhte çok şey söylenen konular arasında yer alır. Müziğin lehinde ve aleyhinde öne sürülen gerekçeler birlikte düşünüldüğünde müziğin mutlak olarak yasaklanmadığı, aksine mubah bırakıldığı sonucuna ulaşılır. Gerçekten de elde Kur’an ve Sünnet’te müzik dinlemenin haram olduğunu ve müzik dinleyenlerin günahkâr olacağını ispata yetecek malzeme bulunmadığı açıkça görülmektedir. Ancak, diğer mubahlar gibi müziğin de haramın işlenmesine vesile yapılmasına karşı çıkılmıştır. Bu itibarla içinde isyan, küfür veya İslâm’ın hoş karşılamadığı sözler bulunan yahut cinsel tahrik, müstehcenlik gibi dinimizce hoş görülmeyen şeylere yol açan müziğin söylenmesi ve dinlenilmesi kesinlikle uygun değildir. Bununla birlikte müzik konusunu gerek önceki devirlerde gerekse zamanımızda bir tercih ve takvâ meselesi olarak değerlendirenler de bulunagelmiştir. Bunların saygıyla karşılanması gerektiği gibi, müzik dinlemeyi bir eğlence unsuru olarak görenlerin de hoş karşılanması gerekir.

4) Mehmet Emre,Üç Bin Seçme Fetva : Davul zurna ve saz ile düğün yapmayı yasaklayan bir ayet veya bir hadis var mı? “Yapılan nikahı ve düğünü ilan maksadı ile def veya davul çalmak, Peygamber Efendimiz tarafından emredilmiştir. Evvela bu bahisteki Hadis-i Şeriflerden bir kaçını nakledip sonra bu husustaki meselenin bugünkü şeklini tahlil etmek isteriz.

1- “Nikahı ilan ediniz. Nikah akdini mescitte yapınız ve onun (duyurulması) için defleri çalınız” (et-Tac c. 2, s.275)

2- “Nikahta helal ile haram arasını ayırmak def ile sestir” (İbni Mace c. 1, s.300)

3- Hz. Aişe, Es’ad bin Zürare’nin yetim kalmış kızı Fariğa’yı himayesine alıp büyütmüştü. Yetiştiğinde onu ensardan Nebit bin Cabir ile evlendirmişti. Resul-i Ekrem: “Ya Aişe, sizin çalgınız yok mu? Ensar çalgıdan cidden hoşlanırlar” buyurdu. Diğer bir rivayette de: “Def çalacak, şarkı söyleyecek bir cariye gönderdiniz mi?” buyurdu. Hz Aişe: “Ey Allah’ın Resulü, o ne söyleyecek” dedi. Efendimiz: “Size geldik size geldik. Bizi selamlayın size selam verelim” desin, buyurdu, (et-tac c. 2, s.275)

4- Halid bin Zekvaan, Rubeyyi binti Muavviz’den şöyle rivayet etmiştir:

“Düğünümüz olduğu zaman Resulullah (sav) Efendimiz evimize geldi ve senin oturduğun minder üzerine oturdu. Küçük yaştaki kız çocukları deflerini çalıyorlar ve Bedir harbinde şehit düşen atalarımızı dile getiriyorlardı. Onlardan biri, “Aramızda yarın bilen Peygamber var” deyince, Resulullah (s.a.v) ona buyurdular ki: “Bu gibi sözler söyleme, sus! Daha önce dediklerini söyle” (meye bak)!” (Tuhfet-ül-Ahvezi, c. 4, s. 211-212)

Resulullah (s.a.v) Efendimizin asrında yapılan düğünlerde çalınan def ve davul ile bugünkü düğünlerde çalınan telli, zilli ve nefesli çalgılar arasında birçok farklar bulunmaktadır. Şöyle ki:

a) O gün çalınan defin kenarlarında “zil” yoktu. Zira zilli olana def adı verilmeyip “Mizher” denilmektedir. (Tecrid-i Sarih Tercemesi,s.3,s.205)

b) O sırada çalınan davulun beraberinde zurna ve gırnata gibi nefesli çalgılar bulunmazdı.

c) O devirde def ve davul, sadece ilan maksadı ile çalınmakta idi. “Nikahı ilan ediniz” hadis-i şerifi bunu açıkça ortaya koymaktadır. İlana yardımcı olması için nikah akdinin, mescitte yapılması da bunu göstermektedir.

Nikahı zinadan ayıran hususun def ve ses olduğunun açıklanması, def çalmaktan güdülen gayeyi gün ışığına çıkarmaktadır.

d) Düğün, sevinmeyi gerektiren bir cemiyet olduğu için, şehveti tahrik edecek bir mana taşımayan şiirlerin, sesli olarak söylenmeye müsaade olunmuştur. Söylenecek şarkı ve türkülere bir ölçü olmak üzere, Hz. Aişe validemizin büyüttüğü kızın düğününde söylenmesi tavsiye edilen beyiti misal olarak zikredebiliriz.

Rubeyyi binti Muavviz’in düğününde, şarkı olarak Bedir harbinde şehit düşen ashabın kahramanlıklarını dile getiren şiirlerin söylenildiği görülmektedir.

Zamanımızın şehveti tahrik eden, edebe aykırı ifadeler taşıyan şarkıları, asr-ı saadette söylenenlere hiç benzememektedir. (Tuhfet’ül-Ahvezi c. 4, s.212)

Bugün çalınan deflerin kenarlarında zil, davulun refakatinde zurna veya buna benzer nefesli çalgılar bulunmaktadır. Birçok düğünlerde müskirat içilmekte ve naralar atılmaktadır.

Kadınların, erkeklerin oyunlarını seyretmelerinde beis görmeyen bazı ilim erbabı, Mescid-i Nebevi’de harbe ile oynayan Habeşistanlıları, Hz. Aişe validemizin seyretmesini delil olarak göstermekteydiler. Ancak, durum sandıklarından farklı bulunmaktadır. İmam Şa’rani bu vakanın hicap ayeti gelmezden önce cereyan ettiğini açıklamaktadır. (Keşf’ul-ğumme c. 2, s. 304)

Bu hususta varit olan hadis-i şerifleri ve saadet asrı ile zamanımızdaki farkları inceledikten sonra bu bahiste verilecek hükmü fıkıh kitaplarına bırakalım.

Nikahın ilanı zina töhmetini tamamen ortadan kaldırmak için yapıldığından dolayı, defin zilsiz olması vaciptir. (Fetava-i Gıyasiye, s. 109)

Çalgının haram olduğunda bir hilaf yoktur. Lakin haram olan şeylerden uzak kalırsa, düğünlerde ve bayramlarda birazcık (def ve ses) caiz görülmüştür. (Feteva-ı Hamidiye c. 2/304)

Sadece ilan için düğün gecesi def çalmakta beis yoktur. (Fetava-i Kadihan c.3,s. 117)

Sadece ilan için düğün gecesi def çalmakta beis yoktur. (Fetava-i Kadihan c.3,s. 405)

Meseleyi hülasa etmek gerekirse, bu husustaki hükümler üç kısımdır:

Cevaz:

İçki ve kadın alemleri kurulmaz, şarkılarda nefsani hisleri tahrik edici ifadeler bulunmaz ise, düğünlerde ilan maksadı ile def çalmak caiz görülmektedir.

Kerahet:

Düğünlerde çalınmakla beraber, defte zil, davulun refakatinde zurna bulunursa mekruhtur.

Haram:

Düğün ve bayramların dışında, herhangi bir zaruret bulunmadığı için haramdır. (İbni Abidin c. 5, s. 304)

Bu sebeple, İbni Ömer (r.a) bir davul sesi duydu da kulaklarını tıkadı ve bunu üç defa tekrarladıktan sonra: “Resulullah da böyle yapardı” dedi. (İbni Mace c. I, s. 300)

Soru: Bizim buradaki düğünler çalgılı oluyor. Düğün evine hediye alıp vardığımızda yemek yedirirler. Çalgılı olduğu için bu yemek haram mıdır?

Cevap: İçki ve çalgı ile yapılan düğün, İslami esaslara uymadığı için, davete icabet etmeniz gerekmez. Hediyesini gönderir ve mazeret beyan ederek içkili sofralara oturmazsınız. İçki olmayan ve fakat çalgı çalınan düğünde, çalgı sesinin ulaşmadığı yerde yemek yiyebilirsiniz. Bir mümin, nimeti yerken, Rezzak-ı alemi tefekkür eder ve Rabbinin adını anar ise, yediği her lokma ile kalbine bir feyzin akışını yakinen hisseder. Çalgı bulunan yerde nefsani duygular harekete geçer. Buna karşılık Rahmani hisler tıkanıklığa uğrar. Bu bakımdan içkili ve çalgılı yerden uzak kalmaya gayret gösteriniz.

Mezhep imamlarının gına (şarkı söylemek) hakkındaki düşünceleri :

1. Ebû Hanîfe : Mekruhtur

2. İmam Mâlik : Bunu bizde fâsıklar yapar.

3. İmam Şâfii : Bâtıla benzeyen mekruh bir eğlencedir.

4. Ahmed b. Hanbel : Kalpte nifakı yeşertir, ben hoşlanmam.

Sahih olmayan hadisler

‘’Allah,musiki söyleyen ve söyletene lanet etsin.’’(Aliyyül Kâri,Mevzuat ,sayf: 64/Acluni,Keşf :2,2049 hadisin sahih olmadığı görüşündedir.)

‘’ Müzik,zinanın nağmesidir.’’ Aliyyul Kari ve Acluni’nin bildirdiğine göre Fudayl’in sözüdür.

İmam nikahı (!)

Günümüz için söylemek gerekirse,imam nikahı diye bir şey yoktur.Osmanlı zamanında imamlara,bugün ki nikah memurunun görevi de verildiği için nikahı imamlar kıyardı oysa bugün böyle bir yetki söz konusu değildir.Dini nikahın gerçekleşmesi için ille de bir imama nikah kıydırılmalı mıdır ?Elbette ki hiçbir fıkıh ve ilmihal kitabında ‘’Nikah imama kıydırılmalıdır.’’şeklinde ibareye rastlayamıyoruz çünkü nikahın geçerli olması bakımından imamın nikahta hiçbir rolü yoktur.

1) Prof.Dr.Hayrettin Karaman’ın soru cevap makalesinden :

Bir satım, bir kira akdi, dinle ilişkisi bakımından ne ise bir nikah akdi de odur. Bu sebeple nikah akdini bir başkası değil, iki taraf yapar; akit, aralarında evlenme engeli bulunmayan bir kadınla bir erkeğin, şahitler huzurunda, karşılıklı rızaları ve irade beyanları ile kurulur/oluşur. İmamın veya belediye memurunun nikah kıyması akdin kurulması ve sahih olmasının şartı değildir; bunların yaptığı, akit işlemini yönetmekten ibarettir. Resmî nikah ayrıca kayıt altına alındığı için evlilik hukukunu koruması, güvence altına alması bakımından dinin amacına daha da uygundur. İçinde yaşadığımız şartlarda yalnızca -meşhur olmuş yanlışlıkla- dinî denilen nikah ile yetinmek, dinin önem verdiği evlilik hukukunu korumak için yeterli olmadığından bununla kalmamak, mutlaka akdi resmileştirmek gerekir.

2) Prof.Dr.Mahmut Esat Coşan :

Nikâh iki kişi arasında bir akittir, anlaşmadır, hukukî bir işlemdir. Ama bu şahitlerin huzurunda oluyor. Tabii, hoca efendilerin bu nikâhı kıyması, bereket olsun, dualı olsun, besmeleli olsun diyedir. Aslında hoca ne kadar kıysa, birisi evet demedikten sonra, öteki evet demedikten sonra nikâhlanmış olmazlar. İkisi arasında oluyor işlem… Onun için ikisine şöyle dinin gösterdiği adap ve ifadelerle sorup, aldım-vardım dedirten bir kimse nikâh kıyabilir. Bunun için başka bir şeye hacet yok!(Güncel Meseleler)

3) Mehmet Emre,Üç Bin Seçme Fetva :

Böyle bir şart yoktur. İki şahidin huzurunda herhangi bir kimsenin bu akdi yapması mümkündür.

4) Diyanet,iki ciltlik İlmihal :

İslâm hukukunda evlilik Hıristiyanlıktaki manasında dinî bir sözleşme sayılmaz. Bir diğer ifadeyle nikâhın mutlaka cami gibi bir dinî mekânda yapılması gerekmez. Bu gerekmediği gibi nikâhın mutlaka bir din adamı tarafından kıyılması da gerekmez. Esasen İslâm’da –Hıristiyanlıkta olduğu gibi– din adamı sınıfı da yoktur…

İslâm hukukunun klasik doktrinine göre evlenmenin bir din adamı huzurunda yapılması şart olmadığı gibi resmî bir memur önünde yapılması da dinen gerekli değildir. Ancak evlenmelerin belirli bir disiplin altına alınması, tarafların, varsa veli ve vekillerinin evlenme veya evlendirme ehliyetine sahip olup olmadıklarının bilinmesi, resmî bir memur tarafından yapılan evliliklerin ispat kolaylığı taşıması, doğacak çocuklarının nesebinin daha kolay biçimde sabit olabilmesi, evlenme engelleri varsa bunların bilinmesi ve ortaya çıkması gibi gayelerle…Nikahı, resmi yapmak uygundur.

Gerek resmi gerek dini nikaha ne gerek var ?

1) Esasında dinimiz,nikahın bir imam ya da nikah memuru tarafından gerçekleştirilmesini emretmiş değildir.Bu durumda neden nikah memuruna ihtiyaç var ?

2) İnsanların bir birlerine helal olmalarını bir imza ile gerçekleştirmek, mantıktan uzak bir düşünce olarak görülmektedir.Bu durumda kalemden çıkacak 1 damla mürekkebe neden ihtiyaç var ?

El cevap :

Bir damla mürekkep ile defter ve memura olan ihtiyaç,kişinin ve eş adayının hatta toplumun ferah ve refahı için duyulan gereksinimden kaynaklanmaktadır.En kısa ve basit anlatımla, kişilerin haklarını arayabilmeleri için evli olduklarını ispatlayabilmeleri gerekecektir.Yarın bir gün ayrılan eşler,haklarını istediklerinde evli olduklarını ispatlayamadıktan sonra ne hakkı arayacaktırlar ?Nafaka,çocuğa verilecek bir soyad ve ilerleyen zaman içerisinde tekrar gerçekleşebilecek olası bir nikah için,kadının sahip olduğu çocuğu ne yolla sahip olduğunu açıklayabilmesi gerekir.Aksi taktirde toplumda bu kadına ne gözüyle bakılacağı malumdur!Ayrıca bu durumdaki bir kadına,toplumun yapacağı gerek baskı ve gerekse baskının içerisinde yer alan,erkekler tarafında sarkmalar çok daha aşırı olabilecektir ki kadının bu durumu da toplumun bozulmasına yol açan bir etkendir.

Nikah’ta keramet var mıdır ?

Esasen keramet Allah’ın veli kullarına mahsus olması bakımından keramet yoktur ama yeni evlilere Allah’ın yardımı vardır.

‘’… Eğer bunlar fakir iseler, Allah kendi lütfu ile onları zenginleştirir. Allah, (lütfu) geniş olan ve (her şeyi) bilendir. Evlenmeye güçleri yetmeyenler de, Allah kendilerini lütfuyla zengin edinceye kadar iffetlerini korusunlar…’’ (Nur süresi : 32,33)

Tefsiri :

1) Diyanet,Kur’an Yolu :Yoksulluk gelip geçici olabilir, bugün yoksul olanlar Allah’ın lütfü ve kendilerinin de gayretiyle yarın ihtiyaçlarım karşılar duruma gelebilirler. Ayrıca servet sahipleri, evlilik çağı geldiği halde yoksulluk yüzünden evlenemeyen kimselere yardım ödevlerini yerine getirirlerse yoksulluk bir engel olmaktan çıkar.

2) Besairul Kur’an,Ali Küçük : Eğer onlar fakir iseler Allah onları zenginleştirecektir. Yâni nasıl bir hesabın içindeyiz bizler böyle? Sanki şu anda zengin olanlar kendi kafalarıyla, kendi plan ve programlarıyla mı zengin olmuşlar? Nasıl da böyle kâfirler gibi düşünüyorsunuz? Öyleyse bırakın Allah’ın fakir kulları da evlensinler. Ne olur yâni bir yatak bir yorganla evlendiriverelim, başka hesapların içine girmeyelim, bak işte Allah onları da zenginleştireceğini haber veriyor. Yâni Rabbimiz bu âyetiyle Müslümanlara bırakın şu para pul hesabına girmeyi buyuruyor. Niye Allah’ın lütuf ve ihsanlarından ümit keserek kendi kendinize bu tür materyalistçe hesapların içine giriyorsunuz? Halbuki Allah’ın lütfu geniştir. Dilediğine hiç ümit etmediği yerden hiç beklemediği, hesap edemediği kadar rızık yağdırır.

3) Prof.Dr.Bayraktar Bayraklı, Yeni Bir Anlayışın Işığında K. Tefsiri : Yüce Allah, bu durumda kendisinin devreye gireceğini ve onlara lütfundan ve rızık hazinesinden vereceğini garanti altına alıyor.

4) Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri: genç­lere ve bekârlara seslenmekte ve diğer taraftan da hısımlara ve zengin Müslümanlara hitapta bulunup evlenemeyenleri zekât ve diğer yardımlarıyla desteklemelerini, onlara evlenme imkânları hazırlamalarını tavsiye etmektedir.

5) Prof.Dr.Mahmut Esat Coşan,Güncel Meseleler : Nefsine hakim olmakta zorluk çeken bir gencin, maddî imkânları iyi olmaması sebebiyle acaba maddi durumunu düzeltmeye çalışıp daha sonra mı evliliği düşünmesi doğru olur; yoksa, Allah-u Teâlâ’ya güvenerek hemen evlenmesi mi doğru olur?

İkincisi daha doğru olur. Yani, Allah’a güvensin; çünkü Allah kendisine güvenenleri mahrum bırakmaz! Evlenene yardım eder, ev yapana yardım eder. Hele bu evlilik dinî maksatla olursa, sevap kazanmak niyetiyle olursa, daha çok yardım eder.Allah-u Teâlâ Hazretleri herkesin rızkını verir, bol bol ihsan eder. O bakımdan korkmasın, evlensin!.. Allah mesut etsin, zengin etsin, kimseye muhtaç etmesin…

İlgili hadis :

‘‘Üç kimseye yardımda bulunmak Allah üzerine (sünnetullah gereği) bir haktır:

İffetli kalmayı dileyerek evlenen,hürriyetine kavuşmak için bedel bulup vermek suretiyle kölelikten kurtulmak isteyen,Allah yolunda savaşan.. ‘’(Tirmizî,fezâil-i cihad: 20- Nesâî,nikâh: 5, cihad :12)

Resmi boşanma,dini boşanma olarak da geçer mi ?Geçerse,bain olarak mı ric’i olarak mı geçer ?

İlgili görüşler :

1) Prof.Dr.Faruk Beşer,Fetvalarla Çağdaş Hayat :

Eğer hakim huzurunda ve sözlü olarak olmuş ve meselâ hakimin:

“Boşanmayı kabul ediyor musun?” gibi bir sorusuna, “evet, ediyorum, boşadım boşuyorum” gibi sözlü bir cevap vermişse karısını gerçekten boşamış olur. Ancak sözle ifadesi mümkün olan bir yerde kalben boşamadığı halde bir evraka boşadığım yazsa, ya da yazılı bir evrakı imzalasa (diyaneten) boşanmış olmaz.( İbni Abidîn, 11/421, 428-429.)

Ne var ki, sözlü olan ifadesinde de başkasına niyet etmiş olmadıktan sonra, bir ric’i (dönüşlü) talakla boşamış olacağından, yeni bir nikâha gerek kalmadan karısıyla yine beraber olabilir.

2) Prof.Dr.Hayrettin Karaman,soru cevap makalesi :

Erkek mahkemeye başvurup hakime “eşimi boşa” dediği zaman hakime boşama vekaleti vermiş sayılır ve karısını ric’i talak ile boşamış olur. Mahkeme boşadıktan sonra iddet içinde “bizim evliliğimiz baki, sen benim karımsın, bu boşama formalite icabı” gibi bir söz söyleyince veya cinsel temas gibi bir fiil işleyince, geriye kalan iki talak hakkı ile evlilik devam eder.

3) Prof.Dr.Mahmud Esad Coşan,Güncel Meseleler :

Memleketimizde insanlarımız Avrupa’da çalışabilmek için burada resmî nikâhlarını bozuyorlar. Avrupa’da oralı kadınlarla nikâh yapıp ecnebi kadınlarla evleniyorlar. Böylece orada oturum almaya hak kazanıp çalışıyorlar. Sonrada izne gelip buradaki hanımlarıyla karı-kocalık vazifelerinde bulunuyorlar. Bunun hükmü nedir?

Aziz ve muhterem kardeşlerim! Şakası olmayan bazı işler vardır, şakası hiç yoktur. Şakası da ciddîdir, ciddisi de ciddidir.Meselâ, köle âzâd etmek… “Seni âzâd ettim!” dediniz kölenize… Sonra, “Gel buraya, şaka yaptım. Azâd eder miyim, senden vaz geçemem; etmedim!” deseniz olmaz. “Azâd ettim!” dediniz mi, âzâd olur. “Şaka ettim…” Şakası olmaz bu işin…Bunun gibi ciddî işlerden birisi de nikâhtır. Şahitler huzurunda “Ben bu kadını boşadım!” diyor. İtibar sözedir, içteki niyeti muteber değil… O söz söylendi mi, boşanma olur. tekrar nikâhlanmadan o kadın ona helâl olmaz. Bu işin hükmü budur.

Boşanan kadının bir başka erkekle sadece evlenmesi,yeni kocasıyla yatmadan boşanması durumunda eski kocasına dönebilir mi ?Ebu Davut,Talak : 49’da belirtildiğine göre; sadece evlenmesi yeterli olmayıp,eski kocasına dönebilmesi için,evlendiği yeni kocasıyla cinsel ilişkiye de girmesi şarttır.

Resmi nikah,dini nikah yerine de geçer mi ?(imam nikahına gerek var mı ?)

İlgili görüşler :

1) Prof.Dr.Mahmud Esad Coşan :

Nikâh iki kişinin, erkekle hanımın, beyle hanım efendinin icap ve kabulü ile olan bir akittir, bir anlaşmadır. Bu tek başına yapılırsa olmaz. Şahitler huzurunda olacak ki, işin içinde hile olmasın.

Ama bu, şahitler huzurunda olduğu zaman; tamam… Şahitler şahitlik ediyorlar ki; bunlar düğün yapmış, zina bahis konusu değil… Normal evleniyorlar bunlar, bu işin içinde sahte bir durum yok…Şahitli ispatlı olunca, kayıtlı olunca, nikâhtır bu… Bunda şek şüphe yok… Ama, dua olmayınca, usulüne uygun kıyılmayınca bazı eksiklikler olabilir. Nikâh memurlarının ifadelerine, soruyu soruş şekline, cevabı alış şekline dikkat etmesi lâzım!.. Eğer böyle bir nikâh olmuşsa, evlilik tamamdır.

Tabi, kardeşimiz dinî nikâh yaptırmamakla bir kusur işlemiş, bir hayırdan, bereketten mahrum olmuş oluyor ama, öyle çocukların gayri meşru çocuk olması gibi bir durum yoktur. Onu boş yere üzmüşler. Çocukların da nesebi sahihtir; çünkü, nikâhla olmuştur. O bakımdan Allah’ın izniyle, çocukları da sıhhatlidir, nikâhları da sağlamdır. Ama yakın zamanda bir de güzel dinî nikâh yapsınlar. Bu işin hayır, bereket, mübareklik meselesi vardır; onu da sağlasınlar.(Güncel Meseleler)

2) Mehmed Emre,Üç Bin Seçme Fetva : Resmi nikah yapıldıktan sonra dini bir nikah akdi yaptırmayı kesinlikle ihmal etmemelidir. Bu yolda hareket etmek, kanunen “suç” değil, dinen yerinde bir davranıştır.

3) Mevlüt Özcan,Din Görevlisinin El Kitabı : Hanefi mezhebine göre (resmi nikah) (geçerli) caiz değildir.Çünkü akit sığası nikahın sıhhatine mani oluyor.

4) Prof.Dr.Hamdi Döndüren,İlmihal : Hanefilere göre, âkil ve bâliğ Müslüman bir erkekle Müslüman veya ehl-i kitap bir kadının evlenmesinde iki şahidin hazır bulunması, icap ile kabulün o anda akdi meydana getirecek siyga ile ifade edil­mesi akdin sıhhati için yeterlidir. Belediye memurunun veya bir din görevlisinin hazır bulunması nikâhın rükün veya şart­larından değildir. Sadece nikâhın belli kurallara uygun ola­rak akdedilmesini sağlayan aracılardır. Ancak belediye me­murunun, evlenecek taraflarda Müslüman olma, süt hısımı bulunmama gibi dini şartları araştırma yetkisi bulunmadığı için nikâhın bir din görevlisinin denetiminde kıyılması, bu konuda düşülebilecek hataları önler. Bu yüzden resmî nikâhtan sonra İslâmî nikâhın akdedilmesi dini kurallara uy­gunluğu sağlar.

Nikahın yenilenmesi

İlgili görüşler :

1) Mehmed Emre,Üç Bin Seçme Fetva : Bu iş, meşru bir hareket olup dinimize aykırı bir tarafı yoktur. Bu, bir nikah akdi değil, ağızdan çıkan bazı sözlerle zayıflayan nikah bağını kuvvetlendirmektir. Her hafta veya ayda bir yapılmalıdır, (İbni Abidin c. l, s. 39)

2) Prof.Dr.Hamdi Döndüren,İlmihal : Anadolu’nun çeşitli yerle­rinde, cuma gecelerinde yatsı namazının arkasından, imam efendi tövbe ve istiğfar duası yanında nikâh tazelemeyi kap­sayan ifadeleri de cemaatle birlikte tekrarlamaktadır. Bu nikâh tazelemenin amacı, bir haftalık süre içinde eşlerin küf­rü gerektiren bir durumu olmuşsa, bozulan nikâhlarını yeni­lemektir. Boşama sayısı söz konusu olmaksızın, akide bo­zukluğu nikâhı ortadan kaldırır. İman yenilenince evlilerin nikâhlarını da yenilemeleri gerekir.

Ancak, cami cemaatinin daha önceden eşlerinden böyle bir nikâh yenilemesi için vekalet almış olması ve cemaatin da birbirine bu konuda nikâh şahidi olması gereklidir. Günümüzde bu konuda asıldan uzaklaşılmış, cemaat tövbe ve istiğfar yanın­da nikâh duasını da tekrarlamakta olduğunu düşünür olmuştur. İnsanı inkâra sevk eden gazete ve dergi yazılarının etkisinde ka­larak inkârcılığa düşmek, günlük konuşmalarda İslâm’ın kesin emir ve yasaklarını umursamaz tavırlar, bunun sonucunda orta­ya çıkan inanç bozuklukları böyle bir nikâh yenilemeyi gerekli kılan sebeplerdendir. Nikâhın bu şekilde bozulması talak niteli­ğinde olmayıp, boşama sayısında bir eksilme söz konusu ol­maz.

Nikahı kıyılacak kişinin otuz iki farzı bilmesi gerekli midir ?

İnsan, “Lâ ilâhe illallah” dediği zaman mümin oluyor. Ama, öteki şeyleri bilmeyince, cahil olmuş oluyor. Onları kısa zamanda öğrenmesi lâzım!.. “Lâ ilâhe illallah” deyip mümin olan, henüz ötekileri öğrenmemiş durumda olan bir kimse, mümin olduğundan nikâhı kıyılır. “Bunu öğren!” demek lâzım ama, kıymamak uygun olmamış.(Prof.Dr.Mahmud Esad Coşan,Güncel Meseleler)

Şahitsiz nikah olamayacağının,şahitlerin cinsiyetinin delilleri

“Şahitler bulunmadıkça nikâh olmaz.” (Buhârî, Şehâdât:8)

“Erkeklerinizden iki şahit tutun. Eğer iki erkek bulunmazsa, bu takdirde razı olacağınız şahitlerden bir erkekle iki kadın yeter.” (Bakara: 282)> Ayet,direk nikahla ilgili değildir.

‘’… İki adaletli şahit olmadıkça nikâh olmaz.” (Ebû Dâvud, Nikâh, 19; Dârimî, Nikâh, 11)

İmam Şafi’ye göre bu âyet nikâh akdini kapsamaz. Kısasta ve diğer şer’i cezalarda olduğu gibi, nikâhta her iki şahidin de erkek olması şarttır.Hanbelî ve Malikiler de ayni görüşü paylaşmıştır.

Diyanet 2 ciltlik ilmihal ise iki kadını şahit olarak yeterli görmüştür.

Yukarda saydığımız âyete, nikah şahitleri konusunda uyarak fetva verenler :

1) El ihtiyar,Mavsili

2) Mevkufat,Mehmet Mevkufati

3) Kaynaklarıyla İslam Fıkhı,Celal Yıldırım

4) İslam İlmihali,A.F.Yavuz

5) Mehmed Emre,Üç Bin Seçme Fetva

ARAŞTIRMACI YAZAR :EFsunKAR