Sahih Ve Ğayri Sahih Kıraatler İle Fatiha Süresinden Bir Ayet
Biliyoruz ki 10 farklı şekilde Kur’an’ın okunuşu, sahih okuyuştur.10 okuyuşun dışında da okuyuşlar vardır lakin sahih değildir.Bu on okuyuşa kıraati aşer denilir.Aşer : 10. Kıraat: okuyuş.Bu ilmi Türkiye’de veren kurum olarak Haseki eğitim merkezi var.Belki başka yerler de vardır.Daha fazla uzatmadan konuya girelim.
Dikkat : Kur’an’ı aşağıda anlattığımız şekilde değil , kendi bildiğiniz şekilde okuyun.Aşağıdaki anlatımlar,sahih olmayan rivayetleri de içermektedir.Sahih olsun ğayri sahih olsun ,çeşitli kıraatleri göstermek için bu yazıyı yazdık.
Yazıya konu olan ayet :
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ -Fatiha suresi 2.ayet(Genel:1 -İniş:5 -Alfbetik: 76)
Hamd , Âlemlerin Rabbi , Rahmân , Rahîm , hesap ve ceza gününün (ahiret gününün) mâliki Allah’a mahsustur.
14 Kıraat İmamı
1. Nâfi’ 2. İbn Kesîr
3. Ebû Amr b. Alâ 4. İbn Âmir
5. Âsim b. Behdele 6. Hamza b. Habib
7. Kisâî 8. Ebû Ca’fer el-Kârî
9. Ya’kûb el-Hadramî 10. Halef b.Hişâm
11. İbn Muhaysin 12. Yezidî
13. Hasan-ı Basrî 14. A’meş
Fatiha süresi 2 . Ayet Kıraatleri
Mekke ve Kûfeli kıraat âlimlerine göre besmele Fatiha’ya dahil olan bir ayettir ve böylece Fatiha’nın ilk ayeti besmeledir,derler. Medine, Basra ve Şam kurrâsına göre besmele, Fâtiha’ya dahil bir âyet değildir,”el-hamdü…” birinci âyettir.(D.İ.B. Kur’an Yolu) Biz de ikinci ayet derken Mekke ve Küfe kurrasını baz alarak demiş olduk ve başlıyoruz ;
El hamd kelimesi , cumhur tarafından ötreli okunmuştur.El Bahr,Ebu Hayyan , 1,18 ; El Ferra,Meanil Kur’an,1,3 ; Taberi,1,47
1. الحمدُ لُله dal ve Allah lafzının ilk lamı ötreli.Lamın ötreli oluş nedeni , öncesinde bulunan dala tabi olması içindir.Dal ise hamd kelimesinin merfu oluşu sebebi ile ötrelidir.Merfudur çünkü mübtedadır,amili manevi raf etmiştir.
2. الحمدِ لِله dal ve Allah lafzının ilk lamı esreli.Burada dal , lama irap yönünden tabi olmak için esreli okunmuştur.Lam esreli öyle ise dal da esrelidir.
3. الحمدَ لِله dalın fethalıdır.Sebebi ise fiilin gizlenmesidir.Tusi , dalı fethalı okumak Kureyş’in luğatıdır der.
4. الحمدَ لَله dal ve lam fethalıdır.Dalın nasbına tabilik olsun diye lam fethalanmıştır.
İbn Huveylid : ’’ Şu hamd kelimesindeki 4 vecih…Mücahit’ten duydum ki ’ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ’ diye okumak caizdir.Dalın ötresi , lamın esresi ile.’’(İrabu selasin, süre/19)
Zeccac : ’’ Hamd kelimesini sadece raf (ötre) ile okuyun çünkü sünnet Kur’an’a uyar.Ancak sahih olmayan rivayet uymaz.Meşhur kıraatler ötre iledir.’’ (Meani,Zeccac)
الحمدُ لاَ هِ dal ötreli.Ardından elif-lam diye uydurma bir isim verdiğimiz harf ve ayrı yazılan bir ha harfi.Ebu Zeyd diyor ki Kesai bana :’’Ben bir kitap telif ettim ’Meanil Kur’an ’ adında.Ben ona dedim ki sen ’ El hamdü Lahi rabiil alemin’ cümlesini,okunuşunu duydun mu ?Dedi ki ’ Hayır.’’ Ben de dedim ki ’ Duy! ’
Ezheri : ’’ Hamd kelimesini sadece raf (ötre) ile okumak caizdir…’’
لِلِّه her iki lam da esreli okunmuştur.(El Neşr,1,48 ; El Takrib vel beyan,4)
رَبِّ Cumhur bu şekilde okumuştur.Yani ba’nın esresi ile.
Zeyd bin Ali , Ebu Zeyd,Kesai,Ebu Aliye,İsa bin Ömer رَبَّ diye yani ba’nın fethası ile okumuştur.
Ehvezi , Zeyd bin Ali’nin kıraatinden şöyle bahseder : ’’ o üç kelimeyi de nasp ile okur ; رَبَّ الرحمنَ الرحيمَ ’’ (Bahr , 1 , 19 ; )
Ebu Cafer , Ebu Zeyd,Ebu Rezin Ukayli, رَبُّ yani ba’nın ötresi ile okumuştur. (El müseyyer,1,11)
الْعَالَمٖينَ kelimesi cumhur tarafından aynen böyle okunurken ;
Ekberi الْعَالَمٖينَ kelimesinin العأْلمين şeklinde okunabileceğini belirtmiştir.Yani sakin hemze ile.
