kabir azabı

Ehli Sünnet inancına göre, kâfirlere ve bazı günahkâr müminlere kabir azabı vardır. Kabir hayatının, azap şeklinin mahiyeti hakkında, âlimler ayrı görüşler ileri sürmüşlerdir. Azabın ruha, bedene veya her ikisine birlikte yapılması, sonucu değiştirmez. Sonuçta ‘’kabir azabı vardır.’’yargısında ittifak halindedirler.

Mutezile fırkası, kabir hayatını ve kabir azabını inkar etmiştir. Bu durumda kabir azabı yok diyenler ehli sünnetten çıkmış olacaklardır.Ehli sünnete(sünneti göz ardı etmeyenlere) bağlı birisi kendinden olmayanların görüşlerine uymaz.Ehli sünnetin görüşünü terk edip sapık bir mezhebin görüşünü almak elbette ki sapıklıktır.

Âyetî deliller

‘’ Ateş; onlar, sabah akşam ona karşı sunulur dururlar. Kıyamet kopacağı gün de: ‘‘Tıkın Firavun ailesini en şiddetli azaba!’‘ (denilir).’’ (Mümin : 46)

‘’…Onları iki defa azaba uğratacağız. Sonra da büyük bir azaba itilecekler.’’(Tevbe : 101)

Âyetten mana çıkarmak tefsircilerin alanı olduğuna göre ilk önce onlara baş vuruyor ve sadece 1.sıradaki âyete verdikleri izaha göz atmakla yetiniyoruz :

Alimler ‘‘Bu âyet kabir sualini ispat eden bir delildir.’’demişlerdir.

Mücahid, İkrime, Mukatil ve Muhammed b. Ka’b hepsinin ortak görüşü : Bu âyet-i kerime dünyada kabir azabına delil teşkil etmektedir. Ni¬tekim ahıret azabı hakkında da daha sonradan: “Kıyametin kopacağı günde: Firavun hanedanını azabın en şiddetlisine sokun” diye buyrulduğunu görmekteyiz. (İmam Kurtubi, el-Camiu li Ahkâmi’l-Kur’an)

Bu ifade, onların dünyada ateşe sunulacaklarının bir delilidir. Kabir azabı ise gerçek bir olaydır.( Prof. Dr. Muhammed Mahmud Hicazi, Furkan Tefsiri)

Ahirete kadar Berzah âleminde de akşam sabah ateşe sunulmak ile azap olunmaktadırlar.(Elmalılı H.Yazır,Hak dini K.Dili )

Bu ayet, ehl-i sünnetin kabirde berzah azabının olacağına dair delil olarak kabul ettiği dayanaklardan biridir.(İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’an’i’l-Azîm, III, 244)

Hadisten deliller :

1) ‘’Kabir ya cennet bahçelerinden bir bahçe veya cehennem çukurlarından bir çukurdur.’’ (Tirmizi,kıyame:26/Nesai,cenaiz:3/İbn mace,zühd:31/Ahmed B.Hanbel,Müsned:2,293)>Tirmizi’ye göre bu hadis, hasen-gariptir.

2) ‘’Kabir , ahiret duraklarının ilkidir.Bir kimse eğer o duraktan kurtulursa sonraki durakları daha kolay geçer,kurtulamazsa, sonrakileri geçmek daha zor olacaktır.’’ (Tirmizi,zühd :5/İbn Mâce,zühd :32/Ahmed B.Hanbel,Müsned : 1,63)>Tirmizi bu hadise,Hasen garip demiştir.Kimi bilginlere göre, Nesai bu hadisi sağlam bir senetle rivayet etmiştir.

3) “Kardeşiniz için istiğfarda bulununuz ve ona tespit için dua edin, zira o, şu anda sorguya çekilmektedir.”( Buhari, Cenaiz, 49, 51, 89; Nesai, Cenaiz, 44)

4) “Cenaze (tabuta) konup da omuzlara alındığı vakit, salih birisi ise der ki: ‘Çabuk çabuk, acele acele beni yerime götürünüz.’ Eğer Salih birisi değilse der ki: ‘Vah zavallı onu nereye götürüyorsunuz.’ Onun sesini insan hariç bütün mahlukat işitir. Şayet insan onun bu haykırışını duyacak olsa helak olur, ölür giderdi.’’(Buhari, Cenaiz, 49, 51, 89; Nesai, Cenaiz, 44)

5) “Evet, kabir azabı haktır. Onlar kabirde azap çekerler, onların azabını hayvanlar işitir.” (Buhâri, Cenaiz 89, Müslim, Mesacid 123; Nesâî, Cenaiz 115)

6) “Bunlar Yahudiler! kabirlerinde azap çekiyorlar.Sizler birbirinizi defnediyor olmasaydınız kabir azabını size işittirtmesi için Allah’a dua ederdim.’’(Buhâri, Cenaiz 86; Müslim, Cennet, 17; Nesai, Cenaiz, 114)

7) ‘’Muhakkak, bu ikisi de azap görüyorlar. Gördük¬leri azap da, çok büyük olan bir iş için değil. Onlardan birisi, idrardan sakınmaz ve temizlenmezdi…’’(Buhari 4/55; Müslim. 2/34; Ebu Davtıd. 1,11; Tirmizi 1,53; Nesâi 1,26; İbn Mâce. 1,26)

Buradaki delil olarak gösterilen hadisleri ‘’mecaz’’manada sayanlar var,oysa açık seçik bir delili mecaza çekmek doğru olsaydı ‘’ekimussalat’’cümlesini de mecaza çekmekte sakınca kalmazdı ki bu da yanlış olurdu.Bir kelimenin mecaza yorumlanabilmesi için hakiki manada algılamanın aşırı zor olması gerekmektedir.Bu bilgiye çeşitli usul kitaplarından ulaşmak mümkün olduğu gibi Arap edebiyatı üzerine yazılmış kitaplardan da ulaşılabilir.

Ayrıca yüz yıllardır var olan İslam dininde , konumuz olan hadisleri hangi hadis uzmanları mecaza yorumlamış?yorumlayan yok.sadece hadis uzmanı olmayan,kendi alanında konuşmanın gerekliliğini bilmeyen birkaç edepsiz,bu hadisleri mecaza yorumlamış durumdadır.Oysa gerek Buhari ve gerekse Müslim’in şerhi yapılmıştır.Şerhlere baktığımızda mecaz olarak da düşünülebilir.’’ diye bir kayda rastlanmamaktadır.Cuma günü veya gecesi ölen mümine kabir azabı olmaz, hadisi Tirmizi’ye dayanmaktadır.

Birinci âyetten kabir azabı manası çıkmaz diyenlerin delilleri ve çürütülmesi ;

a) Bu azabın, kesintisiz devam etmesi gerekir. Halbuki “sabah-akşam” ifadesi, bu azabın ancak bu iki vakitte olduğunu gösterir. Böylece bunu kabir azabı manasına almanın imkânsızlığı sabit olur.

b) Âyetteki “sabah-akşam” ifadesi, ancak dünya için söz konusudur. Kabirde ise, sabah-akşam söz konusu değildir. İşte bu iki izah ile, âyetteki azabı, kabir azabı manasına hamletmenin mümkün olamayacağı sabit olur.”

Cevap: Sualin birinci şıkkına şöyle cevap verilir: Dünyada iken bunlara ateşin durumunu anlatan kelimeler-sözler arz edilmiştir, yoksa ateşin kendisi arz olunmamıştır. Dolayısıyla, bu görüştekilere göre âyetin manası, “Cehennemin durumunu anlatan sözler onlara arz olunur” şeklinde olur, ki bu mana, âyetin lafzının zahirî manasını bırakıp, mecazî manayı tercihi gerektirir.

Bu görüşte olanların, “Âyet, azabın iki vakitte olduğuna delâlet eder, bu ise caiz olmaz” şeklindeki sözlerine karşı da deriz ki: Kabirde işte bu iki vakitte, onlara bu azabın yapılmasıyla yetinilmesi ve Kıyamet kopunca da. cehenneme atılıp, devamlı bir azaba sokulmaları niçin düşünülmesin? Hem tıpkı, “Cennette sabah-akşam onlar için nzıklar vardır” (Meryem, 62) âyetinde olduğu gibi, “sabah-akşam” deyiminin devamlılık manasında mecazî bir ifade olması da imkânsız değildir.

Bunların “kabirde ve Kıyamette sabah-akşam mefhumları söz konusu olmaz” şeklindeki sözlerine cevaben de pekâla şöyle denilebilir: “Dünyadakiler için bu vakitler geldiği zaman, işte tam bu sıralarda onlara azap edilir.” Allah en iyi bilendir. ( Fahreddin Er-Râzi, Tefsir-i Kebir Mefâtihu’l-Gayb )

Kabirde ruhların kullara iadesi de haktır. Kabrin kafirler için daralması ve gerek kâfirlere gerekse Müslümanların bir kısmına kabirde azap edilmesi haktır.

Kabirde ruhlar cesedin tümüne, yahut bir kısmına topluca ya¬hut ayrı ayrı olarak iade edilecektir. Kabirdeki soru sorulma işi, ruhların iadesinden sonra olacaktır. Kabirdeki sorulara karşılık mümin: Rabbim Allah, dinim İslâm, peygamberim Hz. Muhammed sallellahu aleyhi vesellem’dir, cevabını verecektir. Kâfir ise: Hah hah! Anlamadım, diyecektir. Bu cevabın aslı Buharı ve Müs¬lim’de vardır. Ve bu hadis Ebû Dâvud tarafından rivayet edilmiş¬tir. Bu konuda Mutezile ve Rafizîlerin bir kısmının muhalefeti var¬dır. Kabir hayatı ve öldükten sonraki hayatın halleri ile ilgili mâ¬na bakımından tevatür derecesine ulaşmış hadisler rivayet edil¬miştir. Bu hadisleri Hocalar hocası Celâleddin es-Suyutî “Şerh’us-Sudûr Fi Âhvâl-i Ehl’il-Kubür” adlı kitabı ile “El-Budûr’us-Sâfire Fi Ahvalil-Âhire” adlı kitabına almıştır. Öğrenmek ve ihtilâftan kurtulmak istersen bu kitapları okumalısın.

(Fıkhul Ekber Şerhi,Aliyyul Kâri)

Birinci âyetten kabir azabı manasını çıkartan diğer müfessirlerden bazıları :

1) Dr.Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir

2) Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri

3) Ömer Nasuhi Bilmen, Kur’an-ı Kerim’in Türkçe M. Ve Tefsiri

4) Mevdudi, Tefhimul Kur’an

5) Mahmut Toptaş, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri

6) Ali Küçük ,Besairul Kur’an

7) İmam-ı Nesefi

8) Kadi Beydavi

9) Prof.Dr.Muhammed Ali Sabuni,Safvetuttefasir

10) Prof.Dr.Seyit Kutup,Fi zilalil Kur’an

Kabir azabının varlığını kabul eden bazı ilmihal ve akait kitaplar :

1-Pezdevi, Ehl-i Sünnet Akaidi

2- Sâbûnî, Mâtürîdî Akaidi

3- Taftazânî, Şerhu’l-Akaid

4-Suyuti,Kabir Alemi

5-Ömer Nesefi,Akaid

6-Komisyon,Diyanet 2 ciltlik ilmihal

7-İmam Gazali , İhya

8-İmam Tahavi,Tahavi

9-İbn Hacer El Askalani,Akait Fetvaları

10-Mişkâtul Mesabih,Tebrizi

Yazan : EfsunKAR